ΠΑΟΚ
Το έμβλημα του ΠΑΟΚ είναι παρόμοιο με αυτό της ΑΕΚ αλλά με διαφορετικό συμβολισμό. Ο δικέφαλος αετός με τα κλειστά φτερά που συμβολίζει το πένθος και την προέλευση του συλλόγου και την επάνοδο της μνήμης στις ρίζες και την κληρονομιά των προσφύγων (Βυζάντιο και Κωνσταντινούπολη).
Ο Αετός κρατούσε ένα σπαθί και μία κορώνα, με τα δύο κεφάλια να ατενίζουν την Ανατολή και τη Δύση. Η διαφορά του εμβλήματος από αυτό της ΑΕΚ – που είναι και το σύμβολο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας – είναι πως του ΠΑΟΚ έχει τα φτερά του κλειστά, σε ένδειξη του μακροχρόνιου πένθους, λόγω του ξεριζωμού από την πατρίδα. Κατά μία εκδοχή «ο αετός θα φτερουγίσει ξανά όταν έρθει η ανάκαμψη του Ελληνισμού», δεν φορά κορόνα, δεν κρατά σπαθί, κρύβει όμως μέσα του την καρδιά των προσφύγων.
Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Ομιλος Κωνσταντινουπολιτών
ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
O ΠΑΟΚ είναι η ιστορική συνέχεια του Κωνσταντινουπολίτικου αθλητικού και
πολιτιστικού Σωματείου «Ερμής», που δημιουργήθηκε από ΕΛΛΗΝΕΣ (Ρωμιούς) της Πόλης το έτος 1875,
στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης - το Πέραν.
Η ανάγκη των Ρωμιών να εκφράσουν και να υποστηρίξουν τον Ελληνισμό τους μέσα στην Τουρκία,
τους ώθησε στη δημιουργία του εν λόγω σωματείου. Το 1923 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη
δραματική προσφυγιά των Ρωμιών της Ιωνίας - αλλά και ολόκληρης της Τουρκίας -
οι Ρωμιοί της Πόλης μετονομάζουν το Σωματείο τους από Ερμή σε Περακλούμπ,
σύμφωνα με το καινούργιο Σύνταγμα που θεσπίζεται από τον Κεμάλ.
Παρόλο το πλήγμα που δέχεται ο Ελληνισμός - ο οποίος αναγκάζεται να πάρει το δρόμο της
προσφυγιάς εγκαταλείποντας τις πατρογονικές τους κοιτίδες - η Περακλούμπ δίνει τις μάχες της και
τις κερδίζει όσο υπάρχουν Ρωμιοί στην Πόλη.
Σαρώνει τα Κύπελλα, αποδεικνύοντας ότι αν και μειονότητα οι Ρωμιοί
εξακολουθούν να έχουν ηχηρό παρόν στον Αθλητικό τομέα. Αυτό όμως δεν κρατάει για πολύ και
αναγκάζονται να φύγουν οι περισσότεροι αφήνοντας πίσω τους μια ομάδα Κωνσταντινουπολιτών, τα επονομαζόμενα «Πολιτάκια».
Εγκαθίστανται στην Θεσσαλονίκη και εν έτει 1926 ιδρύουν τον ΠΑΟΚ κρατώντας
τα σύμβολα της κραταιάς ρωμιοσύνης. Το Δικέφαλο του Βυζαντίου - αλλά για χρώματα διαλέγουν
το πένθιμο μαύρο (για να συμβολίζει την τραγική ιστορία της Ρωμιοσύνης) αλλά και το αισιόδοξο λευκό
που θα τους άνοιγε ένα παράθυρο στο μέλλον - και θα συμβόλιζε τον αγώνα για το αύριο και τις νίκες
που θα κατακτούσαν. Αυτή η ιστορία τον καθιστά ουσιαστικά ως ένα από τα αρχαιότερα αθλητικά σωματεία
με βαριά παρακαταθήκη ιστορίας!
Η ΙΔΡΥΣΗ
Ο Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός όμιλος Κωνσταντινουπολιτών- ΠΑΟΚ - ιδρύθηκε το 1926.
Με απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (28 Απριλίου 1926) εγκρίθηκε το πρώτο καταστατικό
του συλλόγου. Ουσιαστικά όμως ο ΠΑΟΚ ιδρύθηκε ένα χρόνο νωρίτερα από ότι γράφει κάτω από το έμβλημά του.
Το λάθος αυτό προέρχεται από την καθυστέρηση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης που έδωσε έγκριση στο
καταστατικό της ομάδας (αριθμ. 822) στις 26-4-1926.
Το πρώτο έμβλημα του ΠΑΟΚ (1926) ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο.
Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης ΠΑΟΚ.
Το σκέφτηκε ο αείμνηστος Κώστας Κοεμτζόπουλος που πήρε την ιδέα από το πακέτο τσιγάρων που κάπνιζε.
Ο Δικέφαλος όμως ήδη υπήρχε από το 1925, όταν έλαβε μέρος στο πρωτάθλημα
Θεσσαλονίκης και υποβιβάστηκε στη Β΄ Κατηγορία. Ο υποβιβασμός ανάγκασε τους ιδρυτές του ΠΑΟΚ να ενισχύσουν την ομάδα.
Χρώματα του συλλόγου διαλέχτηκαν το μαύρο και το άσπρο και όχι τα παραδοσιακά του Βυζαντίου,
κίτρινο και μαύρο, καθώς τα είχε ήδη προλάβει ο Αρης αλλά και η ΑΕΚ της Αθήνας. Ο Αρης στη συνέχεια θα αποτελέσει τον αιώνιο αντίπαλο, ωστόσο οι σχέσεις ξεκίνησαν φιλικά, καθώς ο Αρης παραχώρησε δύο παίκτες στο νέο σύλλογο, το Μιχάλη Βεντουρέλη (αργότερα παράγοντα διαιτησίας) και τον Αριστείδη Αρμάση.
Τα ιδρυτικά μέλη ήταν: Α. Αγγελόπουλος, Α. Αθανασιάδης,
Κ. Αναγνωστίδης, Μ. Βεντουρέλλης, Φ. Βυζάντιος (β΄ πρόεδρος), Α. Δημητριάδης, Δ. Δημητριάδης,
Ν. Ζουμπουλίδης, Μ. Θεοδοσιάδης, Θ. Ιωακειμόπουλος, Π. Καλπακτσόγλου, Θ. Καρτσαμπέκης, Δ. Κοεμτζόπουλος,
Κ. Κοεμτζόπουλος, Π. Κοντόπουλος, Κ. Κρητικός, Μ. Κωνσταντινίδης, Π. Μαλέτσκας, Ι Νικολαίδης,
Λ. Παπαδόπουλος, Φ. Σαμαντζόπουλος, Θ. Τσούλκας, Μ. Τσούλκας, Σ. Τριανταφυλλίδης, Τ. Τριανταφυλλίδης
(που ήταν και ο πρώτος πρόεδρος).
Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο του ΠΑΟΚ 1926-1927 αποτελούνταν
από: 1) Πρόεδρος: Τ. Τριανταφυλλίδης, 2) α' αντιπρόεδρος: Π. Καλπακτσόγλου,
3) β' αντιπρόεδρος: Αθ. Αθανασιάδης, 4) γενικός γραμματέας: Κ. Κρητικός, 5) Ειδικός Γραμματέας,
Μ. Τσούλκας, 6) ταμίας: Θ. Ιωακειμόπουλος, 7) έφορος ποδοσφαίρου: Α. Αγγελόπουλος, 8) σύμβουλοι:
Μ. Κωνσταντινίδης και 9) Σ. Τριανταφυλλίδης.
Αμέσως μόλις συστάθηκε ο ΠΑΟΚ και μετά από δύο μήνες προετοιμασίας, αποφασίστηκε να κατέβει
η ομάδα σε αγώνες με τους υπολοίπους της Θεσσαλονίκης. Η απορία όλων για την αξία της νέας ομάδας
οδήγησε πολύ κόσμο στο γήπεδο του Ηρακλή, στις 26 Ιουλίου 1925.
Εκεί ο ΠΑΟΚ νίκησε τον Ηρακλή με 2-1. Δυο βδομάδες αργότερα όμως ο ΠΑΟΚ έχασε
από τον πρωταθλητή Θεσσαλονίκης Αρη, με 5-2. Από τότε, από το πρώτο κιόλας παιχνίδι,
δημιουργήθηκε κόντρα ανάμεσα στις δύο ομάδες, με αποκορύφωμα την πρόθεση του αρχηγού του ΠΑΟΚ,
Αρμάση να αποχωρήσει από το παιχνίδι, μετά από αμφισβητούμενο πέναλτι σε βάρος του ΠΑΟΚ.
Η ΣΥΓΧΩΝΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΕΚ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Ιστορική μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση της συγχώνευσης με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης.
Μέχρι το 1929 (20 Μαρτίου) κράτησε ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα των δύο αδερφών σωματείων.
Τότε ο πρόεδρος του πολιτικού σωματείου της Ενώσεως Κωνσταντινουπολιτών, γιατρός Καραμαούνας,
πέτυχε τη συγχώνευση των δύο προσφυγικών ομάδων της Θεσσαλονίκης. Πρωτεργάτες της ιδέας και της
υλοποίησής της ήταν ο Φανούριος Βυζάντιος και ο Παντελής Καλπακτσόγλου που αποσκίρτησαν από την ΑΕΚ
(την Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπολιτών της Θεσσαλονίκης), η οποία ιδρύθηκε την περίοδο 1924-25 από
τους πρώτους πρόσφυγες που ήρθαν στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη το 1922. Στο σημείο αυτό,
σημαντικό θα ήταν να αναφέρουμε πως μέλη της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης, πήραν το δρόμο για την πρωτεύουσα,
όπου και δημιούργησαν τη σημερινή ΑΕΚ.
Tο 1927 ακούγεται ο πρώτος Ύμνος του ΠΑΟΚ: "Είμαστε εμείς της Πόλης τα παιδιά τα παινεμένα,
που παίζουμε τη μπάλα ξακουσμένα, έχουμε περίσσια χάρη, που δεν την έχει ομάς καμμία άλλη.
Το σύστημά μας είναι πάσα-πάσα, στο τέλος της σεζόν θα κάνουμε την ...κάσα, να δούμε πόσα γκολ μας
έχουν δώσει, και πόσα εμείς τους έχουμε φουσκώσει.
Τα έχουμε όλα, όλα, όλα, σκάρες, παπούτσια, παντελόνια, μαύρη φανέλλα κι επιγονατίδες,
για να τρελαίνονται οι ...δεσποινίδες.
Δεν φοβόμαστε κανέναν, Aρη ούτε Ηρακλή, γιατί έχουμε αρχηγό μας Βεντουρέλλη μερακλή."
Tο πρώτο μέλημα των ιδρυτών ήταν η δημιουργία έδρας - που πήρε σάρκα και οστά το 1928
έπειτα από πολλή προσπάθεια - και το γήπεδο του Συντριβανίου
εγκαινιάστηκε το Δεκέμβρη του 1930. Τα εγκαίνια έγιναν συγκεκριμένα στις 12 Δεκεμβρίου 1930 -
δυο εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα - γεγονός που θεωρήθηκε σαν δώρο στους οπαδούς του Δικεφάλου του Βορρά,
με παράγοντες και πολλούς επισήμους της εποχής. Ακολούθησε φιλικό παιχνίδι με τον Αρη, που έληξε με νίκη (2-1)
του γηπεδούχου. Το όνειρο όλων των φίλων του ΠΑΟΚ είχε πραγματοποιηθεί.
Tο πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο, αποτελεί Ιστορικό ντοκουμέντο: υπογράφηκε από το Σύλλογο
στις 5 Σεπτεμβρίου 1928. Σύμφωνα με αυτό ο παίκτης Ετιέν -
ο οποίος είχε έρθει από το Σύλλογο ΠΕΡΑΚΛΟΥΜΠ της Κωνσταντινούπολης -
θα εισέπραττε μηνιαίως 4,000δρχ από τον ΠΑΟΚ. Το συμβόλαιο υπογράφεται από τον Ιατρό κ.Μελετίου
(Πρόεδρος του ΠΑΟΚ) κι από το Γενικό Γραμματέα κ.Σακελλαρόπουλο.
Μετά τη συγχώνευση με την ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ αλλάζει και έμβλημα το 1929. Το νέο έμβλημα έγινε ο αετός -
που παραμείνει ως σήμερα - και συμβολίζει την προέλευση του συλλόγου και την επάνοδο της μνήμης
στις ρίζες και την κληρονομιά των προσφύγων (Βυζάντιο και Κωνσταντινούπολη).
Ο Αετός κρατούσε ένα σπαθί και μία κορώνα, με τα δύο κεφάλια να ατενίζουν την Ανατολή και τη Δύση.
Η διαφορά του εμβλήματος από αυτό της ΑΕΚ - που είναι και το σύμβολο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας
- είναι πως του ΠΑΟΚ έχει τα φτερά του κλειστά, σε ένδειξη του μακροχρόνιου πένθους,
λόγω του ξεριζωμού από την πατρίδα. Τα χρώματα που επιλέχθηκαν ήταν το μαύρο και άσπρο,
αφού το κίτρινο και μαύρο ήδη υπήρχαν στο έμβλημα της ΑΕΚ.
Τα έτη 1931-1932 δούλεψε στο Δικεφάλο ο πρώτος ξένος προπονητής στην ιστορία της ομάδας, ο Γερμανός Ροδόλφος Γκάνσερ.
ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 1940-1950
Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο της Κατοχής, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50 αρχίζουν
να γράφονται οι χρυσές σελίδες της ιστορίας του "Δικεφάλου του Βορρά".
Δημιουργούνται τα περίφημα "τσικό" του Βίλλυ - ενός Αυστριακού προπονητή (1950-52) που φόρεσε
τη φανέλα του ΠΑΟΚ στην περίοδο 1931-32- από τα οποία ξεπήδησαν μεγάλα ονόματα που άφησαν εποχή
(Λέανδρος, Συμεωνίδης, Γιαννέλος, Μαργαρίτης, Γιώργος Χαβανίδης κ.α.).
Το 1953 γεννιέται η χρυσή εποχή του ΠΑΟΚ. Στις μεταγραφές του καλοκαιριού έρχονται οι Κουϊρουκίδης,
Πετρίδης, Πρόγιος, Γερούδης, Κεμανίδης, Χουρβουλιάδης, Χασιώτης και Αγγελίδης.
Ο ΠΑΟΚ γίνεται πανίσχυρος και γνωρίζει μεγάλη ακμή, αναδεικνύεται πρωταθλητής Θεσσαλονίκης
για τρία συνεχόμενα χρόνια και είναι άξιος εκπρόσωπος της συμπρωτεύουσας στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα.
Η θρυλική τριπλέτα Γιεντζή, Κουϊρουκίδη, Παπαδάκη, έμεινε στην ιστορία!
Κάπου το 1957, οι ιθύνοντες της ομάδας οραματίζονται μια μεγάλη ομάδα, με ένα γήπεδο αντάξιο των
επιδιώξεών τους, μιας και το παλιό γήπεδο είχε απαλλοτριωθεί. Η έρευνα για το χώρο οδήγησε
στην επιλογή μιας έκτασης η οποία ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας -
που πέρα από την ελευθερία του χώρου που πρόσφερε, η γειτονιά αυτή της Θεσσαλονίκης ήταν και
είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες.
Τελικά χώρος 30 στρεμμάτων παραχωρείται στον ΠΑΟΚ έναντι σημαντικού αντιτίμου
και αρχίζει η ανέγερση του γηπέδου. Σημειωτέο ότι εκδόθηκε λαχείο υπερ της ανεγέρσεως
του νέου Σταδίου του ΠΑΟΚ. Τα εγκαίνια του νέου γηπέδου της Τούμπας έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959
από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας κ Γ. Θεμελή. Πριν το εναρκτήριο λάκτισμα ένα αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας
έκανε τη ρίψη μιας μπάλας, ως συμβολική δωρεά του στρατού. Με νέο μεγάλο γήπεδο ο ΠΑΟΚ είναι έτοιμος,
προ των πυλών της Α΄ Εθνικής που καθιερώθηκε τον Οκτώβριο του 1959, να αρχίσει μια λαμπερή πορεία,
που διαρκεί ως σήμερα.
Στην πρεμιέρα του πρώτου πρωταθλήματος της Α΄ Εθνικής κατηγορίας (25 Οκτωβρίου 1959)
ο ΠΑΟΚ υποδέχτηκε στην Τούμπα το Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης και το νίκησε με σκορ 3-1.
Οι πρώτοι 11 παίχτες που απάρτιζαν την ομάδα εκείνη ήταν, προπονητής: Ζάρκο Μιχαήλοβιτς (Γιουγκοσλάβος)
ομάδα: Πρόγιος, Χασιώτης, Ραπτόπουλος, Γιαννέλος, Κεμανίδης, Χαβανίδης, Λέανδρος, Κιουρτζής, Κουϊρουκίδης Σαλούστο, Νικολαϊδης.
1960 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ
Ακολουθεί μια πορεία που διαρκεί πάνω από μια δεκαετία όπου η ομάδα του Δικεφάλου κινήθηκε σε μια μετριότητα.
Θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν σαν να συγκέντρωνε δυνάμεις για το μεγάλο ξέσπασμα της δεκαετίας του 70,
όπου η ομάδα καθιερώθηκε ως μια από τις καλύτερες που πέρασαν ποτέ από τα Ελληνικά γήπεδα.
Με παίκτες που τα ονόματά τους είναι και ήταν θρύλος στην ποδοσφαιρική Ελλάδα.
Ήταν η ομάδα και οι παίκτες που δημιούργησαν τα ρεκόρ εκείνα, τα οποία ακόμα και σήμερα
φαντάζουν δύσκολα να καταρριφθούν. Με το σύνολο που έχτισε ο ΠΑΟΚ κατάφερε να χτυπήσει τις
Αθηναϊκές παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις και κατέκτησε δύο κύπελλα το 1972 και το 1974
και ένα πρωτάθλημα το 1976, ενώ θα μπορούσε να κατακτήσει ακόμα περισσότερα τρόπαια,
αν οι καταστάσεις ήταν διαφορετικές. Ο ΠΑΟΚ καθιερώθηκε σαν η μεγάλη ομάδα του Βορρά,
με τους χιλιάδες φανατικούς οπαδούς. Στην Ευρώπη ξεχωρίζει η εκπληκτική πορεία του 1973-74,
όπου καταφέρνει να προκριθεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου και αποκλείεται από την Ιταλική Μίλαν.
Ακολουθεί μια πορεία που διαρκεί πάνω από μια δεκαετία όπου η ομάδα του Δικεφάλου
κινήθηκε σε μια μετριότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν σαν να συγκέντρωνε δυνάμεις
για το μεγάλο ξέσπασμα της δεκαετίας του 70, όπου η ομάδα καθιερώθηκε ως μια από τις καλύτερες
που πέρασαν ποτέ από τα Ελληνικά γήπεδα. Με παίκτες που τα ονόματά τους είναι και
ήταν θρύλος στην ποδοσφαιρική Ελλάδα. Ήταν η ομάδα και οι παίκτες που δημιούργησαν τα ρεκόρ εκείνα,
τα οποία ακόμα και σήμερα φαντάζουν δύσκολα να καταρριφθούν. Με το σύνολο που έχτισε ο ΠΑΟΚ κατάφερε
να χτυπήσει τις Αθηναϊκές παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις και κατέκτησε δύο κύπελλα το 1972 και
το 1974 και ένα πρωτάθλημα το 1976, ενώ θα μπορούσε να κατακτήσει ακόμα περισσότερα τρόπαια,
αν οι καταστάσεις ήταν διαφορετικές. Ο ΠΑΟΚ καθιερώθηκε σαν η μεγάλη ομάδα του Βορρά, με τους
χιλιάδες φανατικούς οπαδούς. Στην Ευρώπη ξεχωρίζει η εκπληκτική πορεία του 1973-74, όπου καταφέρνει
να προκριθεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου και αποκλείεται από την Ιταλική Μίλαν.
Η πολύ καλή πορεία συνεχίστηκε και τη δεκαετία του 80, με πολύ λίγες αποτυχημένες χρονιές.
Το αποκορύφωμα έρχεται στα μέσα της δεκαετίας, όπου το 1985 κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα Ελλάδος
και το πρώτο επαγγελματικό, αφού το Ελληνικό ποδόσφαιρο είχε αλλάξει κατεύθυνση προς τον επαγγελματισμό.
Χαρακτηριστικό της δεκαετίας του 80, είναι ο υπέρμετρος φανατισμός των οπαδών, ο οποίος ξεπερνά κάθε
προηγούμενο και αρχίζει να περνάει τις πύλες της Ελλάδας ως πανευρωπαϊκό φαινόμενο.
Η υπερβολική αγάπη των οπαδών όμως έχει και την αρνητική πλευρά, αφού μεταφράζεται αρκετές φορές σε επεισόδια,τα οποία επιφέρουν τιμωρίες .
Στην Ευρώπη ο ΠΑΟΚ πραγματοποιεί μια συγκινητική εμφάνιση με την ομάδα της Μπάγιερν,
όπου και αποκλείεται στα καλύτερες εμφανίσεις των πέναλτι, αφήνοντας στη μνήμη όλων των Ελλήνων, μια από τις ομάδων μας στα κύπελλα της Ευρώπης .
Η δεκαετία του 90 αρχίζει πολύ καλά, κρατώντας τον ΠΑΟΚ μέσα στις τρεις καλύτερες ομάδες της Ελλάδας.
Στιγματίζεται όμως από την πολύ μέτρια ως κακή πορεία του Δικεφάλου, την εποχή που πρόεδρος της ομάδας
ήταν ο Θ. Βουλινός, όπου έρχεται σε απευθείας σύγκρουση με τους οργανωμένους οπαδούς,
ύστερα από το σοβαρά επεισόδια του αγώνα ΠΑΟΚ-Παρί Σεντ Ζερμεν,
τα οποία οδηγούν τον ΠΑΟΚ στην απομόνωση και οικονομικό μαρασμό.
Ο ερχομός του Γ.Μπατατούδη το 1996, βγάζει τον ΠΑΟΚ από το διοικητικό
και οικονομικό αδιέξοδο που είχε περιέλθει η ομάδα, ύστερα από τη χειρότερη χρονιά
στη νεώτερη ιστορία της ομάδας, όπου τελικά κατατάχθηκε 14ος, ενώ ο κίνδυνος ενός
επερχόμενου υποβιβασμού, δε παρήλθε παρά μόνο λίγες αγωνιστικές πριν το τέλος του πρωταθλήματος.
Πρωτοστάτες στη διοικητική αλλαγή ήταν οι παλαίμαχοι παίχτες της πολύ μεγάλης ομάδας του 70.
Ακολουθούν τρία χρόνια ανασυγκρότησης, ανάπτυξης και εκμοντερνισμού, σε όλους του τομείς,
τα οποία ήταν και είναι απαραίτητα για το κτίσιμο του ΠΑΟΚ της νέας χιλιετίας.
Η ομάδα βρίσκει ξανά τη θέση της στις ισχυρές ομάδες της χώρας,
με τις διορθωτικές κινήσεις οι οποίες ξαναφέρνουν τον κόσμο πίσω στο γήπεδο της Τούμπας.
Χαρακτηριστικό είναι πως τις δύο τελευταίες αγωνιστικές περιόδους 98-99 και 99-00,
ο ΠΑΟΚ τερματίζει δεύτερος στα εισιτήρια πίσω από τον πρωταθλητή Ολυμπιακό.
Η παρουσία του κ Μπατατούδη στα διοικητικά στέφεται με μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες
ελληνικής ομάδας στα Ευρωπαϊκά κύπελλα, αφού ο Δικέφαλος απέκλεισε την πρώτη στο Αγγλικό πρωτάθλημα
και αργότερα πρωταθλήτρια Αρσεναλ, σε αγώνες για το κύπελλο ΟΥΕΦΑ.
Η χρονιά 1999-00 αποτελεί σταθμό, αφού οι οπαδοί του ΠΑΟΚ για πρώτη φορά βλέπουν την ομάδα τους,
να κάνει τόσο ακριβές μεταγραφές και να σπάει όλα τα ρεκόρ εξόδων σε μια περίοδο.
Ο ερχομός του Ντούσαν Μπάγιεβιτς έρχεται να σφραγίσει την πολύ μεγάλη προσπάθεια για το κτίσιμο
ενός ΠΑΟΚ που θα πρωταγωνιστήσει στο Ελληνικό και Ευρωπαϊκό στερέωμα.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΟΚ
O ΠΑΟΚ είναι η ιστορική συνέχεια του Κωνσταντινουπολίτικου αθλητικού και πολιτιστικού Σωματείου «Ερμής», που δημιουργήθηκε από Ρωμιούς της Πόλης το έτος 1875, στην καρδιά της Κωνσταντινούπολης - το Πέρα. Η ανάγκη των Ρωμιών να εκφράσουν και να υποστηρίξουν τον Ελληνισμό τους μέσα στην Τουρκία, τους ώθησε στη δημιουργία του εν λόγω σωματείου. Το 1923 μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και τη δραματική προσφυγιά των Ρωμιών της Ιωνίας - αλλά και ολόκληρης της Τουρκίας - οι Ρωμιοί της Πόλης μετονομάζουν το Σωματείο τους από Ερμή σε Περακλούμπ, σύμφωνα με το καινούργιο Σύνταγμα που θεσπίζεται από τον Κεμάλ. Παρόλο το πλήγμα που δέχεται ο Ελληνισμός - ο οποίος αναγκάζεται να πάρει το δρόμο της προσφυγιάς εγκαταλείποντας τις πατρογονικές του κοιτίδες - η Περακλούμπ δίνει τις μάχες της και τις κερδίζει όσο υπάρχουν Ρωμιοί στην Πόλη. Σαρώνει τα Κύπελλα, αποδεικνύοντας ότι αν και μειονότητα οι Ρωμιοί εξακολουθούν να έχουν ηχηρό παρόν στον αθλητικό τομέα. Αυτό όμως δεν κρατάει για πολύ και οι περισσότεροι αναγκάζονται να φύγουν, αφήνοντας πίσω τους μια ομάδα Κωνσταντινουπολιτών, τα επονομαζόμενα «Πολιτάκια». Εγκαθίστανται στη Θεσσαλονίκη και εν έτει 1926 ιδρύουν τον Πανθεσσαλονίκειο Αθλητικό Όμιλο Κωνσταντινουπολιτών (Π.Α.Ο.Κ.), κρατώντας τα σύμβολα της κραταιάς ρωμιοσύνης - το Δικέφαλο του Βυζαντίου - αλλά για χρώματα διαλέγουν το μαύρο που συμβολίζει το πένθος για την χαμένη πατρίδα και το άσπρο που συμβολίζει την ελπίδα για επιστροφή. Το έμβλημα του, ο δικέφαλος αετός με τα κλειστά φτερά που συμβολίζει το πένθος.Αυτή η ιστορία τον καθιστά ουσιαστικά ως ένα από τα αρχαιότερα αθλητικά σωματεία με βαριά παρακαταθήκη ιστορίας!
Tο πρώτο καταστατικό του συλλόγου εγκρίθηκε στις 20 Απριλίου 1926, με απόφαση του Πρωτοδικείου Θεσσαλονίκης (αριθμ. 822). Ουσιαστικά όμως ο ΠΑΟΚ είχε ιδρυθεί ένα χρόνο νωρίτερα, όταν έλαβε μέρος στο πρωτάθλημα Θεσσαλονίκης και υποβιβάστηκε στη Β΄ Κατηγορία, υποβιβασμός που ανάγκασε τους ιδρυτές του ΠΑΟΚ να ενισχύσουν την ομάδα. Tο πρώτο έμβλημα του ΠΑΟΚ (1926) ήταν το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο. Τα φύλλα ήταν πράσινα και πάνω από το καθένα ήταν χαραγμένα τα αρχικά της λέξης ΠΑΟΚ.
Τα ιδρυτικά μέλη ήταν: Α. Αγγελόπουλος, Α. Αθανασιάδης, Κ. Αναγνωστίδης, Μ. Βεντουρέλλης, Φ. Βυζάντιος (β΄ πρόεδρος), Α. Δημητριάδης, Δ. Δημητριάδης, Ν. Ζουμπουλίδης, Μ. Θεοδοσιάδης, Θ. Ιωακειμόπουλος, Π. Καλπακτσόγλου, Θ. Καρτσαμπέκης, Δ. Κοεμτζόπουλος, Κ. Κοεμτζόπουλος, Π. Κοντόπουλος, Κ. Κρητικός, Μ. Κωνσταντινίδης, Π. Μαλέτσκας, Ι Νικολαίδης, Λ. Παπαδόπουλος, Φ. Σαμαντζόπουλος, Θ. Τσούλκας, Μ. Τσούλκας, Σ. Τριανταφυλλίδης, Τ. Τριανταφυλλίδης (που ήταν και ο πρώτος πρόεδρος).
Αμέσως μόλις συστάθηκε ο ΠΑΟΚ και μετά από δύο μήνες προετοιμασίας, αποφασίστηκε να κατέβει η ομάδα σε αγώνες με τις υπόλοιπες ομάδες της Θεσσαλονίκης. Η λαχτάρα όλων να δουν τη νέα ομάδα αγωνιζόμενη, οδήγησε πολύ κόσμο στο γήπεδο του Ηρακλή (στις 26 Ιουλίου 1925), τον οποίο και νίκησε με 2-1. Δυο βδομάδες αργότερα όμως ο ΠΑΟΚ έχασε από τον πρωταθλητή Θεσσαλονίκης Άρη, με 5-2.
Tο 1927 ακούγεται ο πρώτος Ύμνος του ΠΑΟΚ: "Είμαστε εμείς της Πόλης τα παιδιά τα παινεμένα, που παίζουμε τη μπάλα ξακουσμένα, έχουμε περίσσια χάρη, που δεν την έχει ομάς καμία άλλη. Το σύστημά μας είναι πάσα-πάσα, στο τέλος της σεζόν θα κάνουμε την ...κάσα, να δούμε πόσα γκολ μας έχουν δώσει, και πόσα εμείς τους έχουμε φουσκώσει. Τα έχουμε όλα, όλα, όλα, σκάρες, παπούτσια, παντελόνια, μαύρη φανέλα κι επιγονατίδες, για να τρελαίνονται οι ...δεσποινίδες. Δεν φοβόμαστε κανέναν, Άρη ούτε Ηρακλή, γιατί έχουμε αρχηγό μας Βεντουρέλλη μερακλή."
Tο όραμα των ιδρυτών αλλά και των φίλων της ομάδας για τη δημιουργία έδρας πήρε σάρκα και οστά το 1928, έπειτα από πολλή προσπάθεια και έτσι στις 12 Δεκεμβρίου 1930 εγκαινιάστηκε το γήπεδο του Συντριβανίου, η πρώτη έδρα της ομάδος. Ακολούθησε φιλικό παιχνίδι με τον Άρη, που έληξε με νίκη 2-1 του γηπεδούχου.
Tο πρώτο επαγγελματικό συμβόλαιο, αποτελεί ιστορικό ντοκουμέντο: υπογράφηκε από το Σύλλογο στις 5 Σεπτεμβρίου 1928. Σύμφωνα με αυτό, ο ποδοσφαιριστής Ετιέν, ο οποίος είχε έρθει από το Σύλλογο ΠΕΡΑΚΛΟΥΜΠ της Κωνσταντινούπολης, θα εισέπραττε μηνιαίως 4.000 δρχ. Το συμβόλαιο υπογράφηκε από τον Ιατρό κ. Μελετίου (Πρόεδρο του ΠΑΟΚ) και από το Γενικό Γραμματέα, κ. Σακελλαρόπουλο.
Συγχώνευση με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης Ιστορική μπορεί να θεωρηθεί η απόφαση της συγχώνευσης με την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης. Μέχρι τις 20 Μαρτίου 1929 κράτησε ο ανταγωνισμός και η αντιπαλότητα των δύο αδερφών σωματείων. Τότε ο πρόεδρος του πολιτικού σωματείου της Ενώσεως Κωνσταντινουπολιτών, γιατρός Καραμαούνας, πέτυχε τη συγχώνευση των δύο προσφυγικών ομάδων της Θεσσαλονίκης. Πρωτεργάτες της ιδέας και της υλοποίησής της ήταν ο Φανούριος Βυζάντιος και ο Παντελής Καλπακτσόγλου, που αποσκίρτησαν από την ΑΕΚ (την Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπολιτών της Θεσσαλονίκης), η οποία είχε ιδρυθεί την περίοδο 1924-25 από τους πρώτους πρόσφυγες που ήρθαν στη Θεσσαλονίκη από την Κωνσταντινούπολη το 1922. Στο σημείο αυτό, σημαντικό θα ήταν να αναφέρουμε πως μέλη της ΑΕΚ Θεσσαλονίκης, πήραν το δρόμο για την πρωτεύουσα, όπου και δημιούργησαν τη σημερινή ΑΕΚ.
Μετά τη συγχώνευση με την ΑΕΚ, το 1929, ο ΠΑΟΚ αλλάζει και έμβλημα. Το νέο έμβλημα έγινε ο Αετός - που παραμένει ως σήμερα - και συμβολίζει την προέλευση του συλλόγου και την επάνοδο της μνήμης στις ρίζες και την κληρονομιά των προσφύγων (Βυζάντιο και Κωνσταντινούπολη). Ο Αετός κρατούσε ένα σπαθί και μία κορώνα, με τα δύο κεφάλια να ατενίζουν την Ανατολή και τη Δύση. Η διαφορά του εμβλήματος από αυτό της ΑΕΚ - που είναι και το σύμβολο της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας - είναι πως του ΠΑΟΚ έχει τα φτερά του κλειστά, σε ένδειξη του μακροχρόνιου πένθους, λόγω του ξεριζωμού από την πατρίδα.
Τα έτη 1931-1932 δούλεψε στο Δικεφάλο ο πρώτος ξένος προπονητής στην ιστορία της ομάδας, ο Γερμανός Ροδόλφος Γκάνσερ.
Δεκαετίες 1940, 1950 Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και την περίοδο της Κατοχής, στις αρχές της δεκαετίας του ΄50 αρχίζουν να γράφονται οι χρυσές σελίδες της ιστορίας του "Δικέφαλου του Βορρά". Δημιουργούνται τα περίφημα "τσικό" του Βίλλυ, ενός Αυστριακού προπονητή (1950-52) που φόρεσε τη φανέλα του ΠΑΟΚ στην περίοδο 1931-32, από τα οποία ξεπήδησαν μεγάλα ονόματα που άφησαν εποχή (Λέανδρος, Συμεωνίδης, Γιαννέλος, Μαργαρίτης, Γιώργος Χαβανίδης κ.α.).
Το 1953 γεννιέται η χρυσή εποχή του ΠΑΟΚ. Στις μεταγραφές του καλοκαιριού έρχονται οι Κουϊρουκίδης, Πετρίδης, Πρόγιος, Γερούδης, Κεμανίδης, Χουρβουλιάδης, Χασιώτης και Αγγελίδης. Ο ΠΑΟΚ γίνεται πανίσχυρος και αναδεικνύεται πρωταθλητής Θεσσαλονίκης για τρία συνεχόμενα χρόνια και είναι άξιος εκπρόσωπος της συμπρωτεύουσας στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα. Η θρυλική τριπλέτα Γιεντζή, Κουϊρουκίδη, Παπαδάκη, έμεινε στην ιστορία!
Κάπου το 1957, οι ιθύνοντες της ομάδας οραματίζονται ένα νέο γήπεδο αντάξιο των επιδιώξεων της ομάδας, μιας και το παλιό γήπεδο είχε απαλλοτριωθεί. Η έρευνα για το χώρο οδήγησε στην επιλογή μιας έκτασης η οποία ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας, που πέρα από την ελευθερία του χώρου που προσέφερε, η γειτονιά αυτή της Θεσσαλονίκης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τελικά, χώρος 30 στρεμμάτων παραχωρείται στον ΠΑΟΚ έναντι σημαντικού αντιτίμου και αρχίζει η ανέγερση του γηπέδου. Σημειωτέο ότι εκδόθηκε λαχείο υπέρ της ανεγέρσεως του νέου Σταδίου, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959 από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας κ Γ. Θεμελή. Πριν το εναρκτήριο λάκτισμα, ένα αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας έκανε τη ρίψη μιας μπάλας, ως συμβολική δωρεά του στρατού. Με νέο μεγάλο γήπεδο ο ΠΑΟΚ είναι έτοιμος, προ των πυλών της Α΄ Εθνικής που καθιερώθηκε τον Οκτώβριο του 1959, να αρχίσει μια λαμπερή πορεία, που διαρκεί ως σήμερα.
Κάπου το 1957, οι ιθύνοντες της ομάδας οραματίζονται ένα νέο γήπεδο αντάξιο των επιδιώξεων της ομάδας, μιας και το παλιό γήπεδο είχε απαλλοτριωθεί. Η έρευνα για το χώρο οδήγησε στην επιλογή μιας έκτασης η οποία ανήκε στο Ταμείο Εθνικής Αμύνης στην περιοχή της Τούμπας, που πέρα από την ελευθερία του χώρου που προσέφερε, η γειτονιά αυτή της Θεσσαλονίκης ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Τελικά, χώρος 30 στρεμμάτων παραχωρείται στον ΠΑΟΚ έναντι σημαντικού αντιτίμου και αρχίζει η ανέγερση του γηπέδου. Σημειωτέο ότι εκδόθηκε λαχείο υπέρ της ανεγέρσεως του νέου Σταδίου, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν στις 6 Σεπτεμβρίου 1959 από τον υπουργό Εθνικής Άμυνας κ Γ. Θεμελή. Πριν το εναρκτήριο λάκτισμα, ένα αεροπλάνο της πολεμικής αεροπορίας έκανε τη ρίψη μιας μπάλας, ως συμβολική δωρεά του στρατού. Με νέο μεγάλο γήπεδο ο ΠΑΟΚ είναι έτοιμος, προ των πυλών της Α΄ Εθνικής που καθιερώθηκε τον Οκτώβριο του 1959, να αρχίσει μια λαμπερή πορεία, που διαρκεί ως σήμερα.
Στην πρεμιέρα του πρώτου πρωταθλήματος της Α΄ Εθνικής κατηγορίας (25 Οκτωβρίου 1959) ο ΠΑΟΚ υποδέχτηκε στην Τούμπα το Μέγα Αλέξανδρο Κατερίνης και τον νίκησε με σκορ 3-1. Οι πρώτοι 11 παίχτες που απάρτιζαν την ομάδα εκείνη ήταν, προπονητής: Ζάρκο Μιχαήλοβιτς (Γιουγκοσλάβος) - ομάδα: Πρόγιος, Χασιώτης, Ραπτόπουλος, Γιαννέλος, Κεμανίδης, Χαβανίδης, Λέανδρος, Κιουρτζής, Κουϊρουκίδης Σαλούστο, Νικολαϊδης.
Ακολουθεί μια δεκαετία, στη διάρκεια της οποίας η ομάδα του Δικέφαλου κινήθηκε σε μια μετριότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ήταν σαν να συγκέντρωνε δυνάμεις για το μεγάλο ξέσπασμα της δεκαετίας του 70, όταν και η ομάδα καθιερώθηκε ως μια από τις καλύτερες που πέρασαν ποτέ από τα Ελληνικά γήπεδα. Με παίκτες που τα ονόματά τους είναι και ήταν θρύλος στην ποδοσφαιρική Ελλάδα. Ήταν η ομάδα και οι παίκτες που δημιούργησαν τα ρεκόρ εκείνα, τα οποία ακόμα και σήμερα φαντάζουν δύσκολα να καταρριφθούν. Με το σύνολο που έχτισε ο ΠΑΟΚ, κατάφερε να χτυπήσει τις Αθηναϊκές παραδοσιακές ποδοσφαιρικές δυνάμεις και κατέκτησε δύο κύπελλα το 1972 και το 1974 και ένα πρωτάθλημα το 1976, ενώ θα μπορούσε να κατακτήσει ακόμα περισσότερα τρόπαια, αν οι καταστάσεις ήταν διαφορετικές.Ο ΠΑΟΚ καθιερώθηκε σαν η μεγάλη ομάδα του Βορρά, με τους χιλιάδες φανατικούς οπαδούς. Στην Ευρώπη ξεχωρίζει η εκπληκτική πορεία του 1973-74, όπου καταφέρνει να προκριθεί στα προημιτελικά του Κυπέλλου Κυπελλούχων, όπου και αποκλείεται από την Ιταλική Μίλαν. Η πολύ καλή πορεία συνεχίστηκε και τη δεκαετία του 80, με πολύ λίγες αποτυχημένες χρονιές. Το αποκορύφωμα έρχεται στα μέσα της δεκαετίας, όπου το 1985 κατακτά το δεύτερο πρωτάθλημα Ελλάδος και το πρώτο επαγγελματικό, αφού το Ελληνικό ποδόσφαιρο είχε αλλάξει κατεύθυνση προς τον επαγγελματισμό.
Χαρακτηριστικό της δεκαετίας του 80, είναι ο υπέρμετρος φανατισμός των οπαδών, ο οποίος ξεπερνά κάθε προηγούμενο και αρχίζει να περνάει τις πύλες της Ελλάδας ως πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Η υπερβολική αγάπη των οπαδών όμως έχει και την αρνητική πλευρά, αφού μεταφράζεται αρκετές φορές σε επεισόδια, τα οποία επιφέρουν τιμωρίες. Στην Ευρώπη ο ΠΑΟΚ πραγματοποιεί μια συγκινητική εμφάνιση με την ομάδα της Μπάγιερν, όπου και αποκλείεται στα πέναλτι, αφήνοντας στη μνήμη όλων των Ελλήνων μια από τις καλύτερες εμφανίσεις των ομάδων μας στα κύπελλα της Ευρώπης. Η δεκαετία του 90 αρχίζει πολύ καλά, κρατώντας τον ΠΑΟΚ μέσα στις τρεις καλύτερες ομάδες της Ελλάδας. Στιγματίζεται όμως από την πολύ μέτρια ως κακή πορεία του Δικέφαλου, την εποχή που πρόεδρος της ομάδας ήταν ο Θ. Βουλινός, ο οποίος ήρθε σε απευθείας σύγκρουση με τους οργανωμένους οπαδούς, ύστερα από το σοβαρά επεισόδια στον αγώνα ΠΑΟΚ-Παρί Σεν Ζερμεν, τα οποία οδηγούν τον ΠΑΟΚ στην απομόνωση και τον οικονομικό μαρασμό. Το 1996 επήλθε η αλλαγή που ζητούσαν οι φίλαθλοι του ΠΑΟΚ. Ο Θωμάς Βουλινός, έδωσε τη σκυτάλη στον Γιώργο Μπατατούδη και μια νότα αισιοδοξίας ήταν διάχυτη στη Θεσσαλονίκη. Πολλές μεταγραφές γνωστών παικτών (Ζήσης Βρύζας, Σπύρος Μαραγκός, Κώστας Φρατζέσκος και άλλοι) έγιναν από την πρώτη σεζόν. Ο ΠΑΟΚ το 1997 βγήκε επιτέλους στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ με προπονητή τον Άγγελο Αναστασιάδη, στο ντεμπούτο του στον πάγκο του ΠΑΟΚ. Και η επανεμφάνιση της ομάδας, συνοδεύτηκε από τον ηχηρό σε όλη την Ευρώπη αποκλεισμό της φημισμένης Άρσεναλ.
Την επόμενη χρονιά ο Αναστασιάδης εκδιώχθηκε, με τον Μπλαχίν να παραλαμβάνει τη σκυτάλη για λίγους μήνες, αφού ο Άγγελος ζητήθηκε επιτακτικά από τους φιλάθλους να επιστρέψει. Έμεινε άλλη μια σεζόν, για να τον διαδεχθεί ο Άρι Χάαν και το Δεκέμβρη του 1999, ο Ντούσαν Μπάγεβιτς αναλαμβάνει τα ηνία.
Ο ΠΑΟΚ παγίωσε τη θέση του ανάμεσα στις ομάδες που έβγαιναν κάθε χρόνο στην Ευρώπη, αλλά πλέον αυτό δεν ήταν αρκετό. Η συμμετοχή στο Τσάμπιονς Λιγκ ήταν ο επόμενος στόχος. Το επόμενο βήμα, έγινε μόλις το 2001, με την κατάκτηση του Κυπέλλου Ελλάδας μετά από 25 χρόνια, σε έναν αξέχαστο τελικό κόντρα στον Ολυμπιακό. Ο ΠΑΟΚ διέσυρε στη Νέα Φιλαδέλφεια τους πρωταθλητές με 4-2.
Ωστόσο, τα οικονομικά προβλήματα συνεχίζονταν και ήταν τροχοπέδη στην προσπάθεια των ποδοσφαιριστών να πετύχουν μεγαλύτερους στόχους.Το καλοκαίρι του 2002 και πάλι στον πάγκο του ΠΑΟΚ, βρίσκεται ο Άγγελος Αναστασιάδης. Η σεζόν οδήγησε σε έναν ακόμη μεγάλο θρίαμβο, με την κατάκτηση του Κυπέλλου για δεύτερη φορά σε τρία χρόνια (Γήπεδο Τούμπας 1-0 τον Άρη).
Η επόμενη σεζόν όμως, ήταν αυτή που «φιλοξένησε» την υπέρβαση. Παρότι το καλοκαίρι έφυγαν βασικοί και σημαντικοί ποδοσφαιριστές (Γεωργιάδης, Οκκάς, Καφές), ο ΠΑΟΚ κατάφερε να εξασφαλίσει την συμμετοχή του στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ, καταλαμβάνοντας την τρίτη προνομιούχο θέση.
Ωστόσο, τα οικονομικά προβλήματα συνεχίζονταν και ήταν τροχοπέδη στην προσπάθεια των ποδοσφαιριστών να πετύχουν μεγαλύτερους στόχους.Το καλοκαίρι του 2002 και πάλι στον πάγκο του ΠΑΟΚ, βρίσκεται ο Άγγελος Αναστασιάδης. Η σεζόν οδήγησε σε έναν ακόμη μεγάλο θρίαμβο, με την κατάκτηση του Κυπέλλου για δεύτερη φορά σε τρία χρόνια (Γήπεδο Τούμπας 1-0 τον Άρη).
Η επόμενη σεζόν όμως, ήταν αυτή που «φιλοξένησε» την υπέρβαση. Παρότι το καλοκαίρι έφυγαν βασικοί και σημαντικοί ποδοσφαιριστές (Γεωργιάδης, Οκκάς, Καφές), ο ΠΑΟΚ κατάφερε να εξασφαλίσει την συμμετοχή του στα προκριματικά του Τσάμπιονς Λιγκ, καταλαμβάνοντας την τρίτη προνομιούχο θέση.