ΗΡΑΚΛΗΣ
Δεν χρειάζεται κάποια εξήγηση για την ομάδα του Ηρακλή. Το γράμμα Ήτα που βρίσκεται στο έμβλημα, συμβολίζει τον ημίθεο και αποτελείται από δύο συνθετικά: «Ήρα» και «κλέος» (= δόξα, φήμη, υστεροφημία). Έμελλε, λοιπόν, ο ΗΡΑΚΛΗΣ να αποτελέσει το δίαυλο δια μέσω του οποίου θα παρέμενε αιώνια η λατρεία της Ήρας.Μεγέθει τε και ρώμη πάντων διήνεγκεν, ην δε καί θεωρηθείς φανερός ότι Διός παίς ήν.’’
‘’Στο μέγεθος και στην δύναμη υπερείχε όλων, γιατί ήταν και θεωρούταν φανερό ότι ήταν, γιός του Δία’’.
Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη (η ανωτέρω φωτογραφία παρουσιάζει το προαναφερθέν χωρίο, το οποίο αναγράφεται στο λεωφορείο της ποδοσφαιρικής ομάδας).
100 ΧΡΟΝΙΑ ΗΡΑΚΛΗΣ
Σαν σήμερα την 29η Νοεμβρίου 2008 ιδρύθηκε ο Ηρακλής μας, ο πλέον ιστορικός σύλλογος της πόλης και της χώρας μας. Τα πραγματικά γενέθλια όμως του Ηρακλή μας πηγαίνουν ακόμα πιο πίσω στο 1896. Σε ένα εξαιρετικά ρευστό πολιτικό περιβάλλον, όπου η Οθωμανική αυτοκρατορία κατέρρεε στα Βαλκάνια και οι Βούλγαροι ορέγονταν την Μακεδονία και την έξοδο στην θάλασσα και το Αιγαίο πέλαγος. Σε αυτή την δύσκολη χρονική στιγμή συγκεντρώθηκαν στην τότε πολυ-πολιτισμική & κοσμοπολίτικη Θεσσαλονίκη οι πιο σημαντικοί παράγοντες της Ελληνικής κοινότητας και σε συνεργασία με το Ελληνικό προξενείο ιδρύθηκε ο Όμιλος Φιλομούσων.
Σκοπός του - όπως αναγράφεται στο καταστατικό του – ήταν ‘’ η εις άπασας τας κοινωνικάς τάξεις διάδοσις της γυμναστικής και η παρασκευή αθλητών’’, αλλά η πραγματικότητα ήταν ότι ο Όμιλος δημιουργήθηκε για να συσπειρώσει το Ελληνικό στοιχείο και να το προετοιμάσει για τις δύσκολες ώρες που έρχονταν. Η αφρόκρεμα της ελληνικής νεολαίας πύκνωσε τις τάξεις του συλλόγου. Οι Έλληνες δεν μπορούσαν και δεν έπρεπε να υστερήσουν σε κανένα τομέα της κοινωνικής δραστηριότητας (πολιτισμό, αθλητισμό κλπ). Ο Όμιλος Φιλομούσων και μετέπειτα Ηρακλής δεν ήταν απλά ένα σωματείο, ήταν το σωματείο των Ελλήνων.
Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ένα περιστατικό: Την 23η Απριλίου 1905 έγινε ο πρώτος επίσημος ποδοσφαιρικός αγώνας στην Θεσσαλονίκη. Αναμετρήθηκαν ο Όμιλος Φιλομούσων και η Union Sportive. H ομάδα της Union Sportive είχε αρχηγό τον Ιταλό ταγματάρχη Galloni, ο οποίος εκλήθη στην Θεσσαλονίκη για να αναδιοργανώσει την οθωμανική χωροφυλακή της πόλης. Διαιτητής ήταν ο ιερέας της αγγλικανικής εκκλησίας της πόλης, Tet. Ο Όμιλος κέρδισε με 3-0 σκορπίζοντας ρίγη συγκίνησης και υπερηφάνιας στο Ελληνικό στοιχείο της πόλης. Οι ποδοσφαιριστές του έφεραν κυανόλευκη ενδυμασία στα πρότυπα της Ελληνικής σημαίας. Ακολούθησε διαδήλωση και πορεία στον Λευκό Πύργο (από τότε κρατούν τα έθιμα), η οποία ανησύχησε τα μάλλα, την οθωμανική διοίκηση της πόλης. Έκτοτε ο σύλλογος ήταν στο στόχαστρο των οθωμανών, οι οποίοι άλλοτε τον έκλειναν κι άλλοτε τον ανάγκαζαν να αλλάξει όνομα. Οι ανθρώποι του συλλόγου δεν πτοήθηκαν και επετέλεσαν στο ακέραιο το έργο τους μέχρι την απελευθέρωση της πόλης, το 1912. Μάλιστα οι εκδρομές του ομίλου στην Μακεδονική επαρχία με σκοπό την εμψύχωση του ελληνικού στοιχείου ενάντια στην βουλγαρική τρομοκρατία, είναι ονομαστές.
Ένας και πλέον λοιπόν αιώνας προσφοράς στην πατρίδα, στην πόλη και στον αθλητισμό. Θα έλεγε κάποιος ότι ο Ηρακλής είναι η ζωντανή ιστορία της Θεσσαλονίκης. Στον σύλλογο καλιεργήθηκαν και καλιεργούνται ακόμη και σήμερα σχεδόν όλα τα ολυμπιακά αθλήματα. Μέχρι πρότινος δε, ο Ηρακλής έκανε πρωταθλητισμό σε όλα τα τμήματα του. Από τις τάξεις του πέρασαν οι περισσότεροι θεσσαλονικείς που επιθυμούσαν να αθληθούν έστω και ερασιτεχνικά, μεγάλοι αθλητές (Χ’’Παναγής – καλύτερος Έλληνας ποδοσφαιριστής των τελευταίων 50 ετών), ολυμπιονίκες (Πατουλίδου, Κελεσίδου) κι εθνικοί ήρωες (Ιβάνωφ, Κατσάνης).
Και αυτή η προσφορά του είναι που κάνει τον Ηρακλή, πέρα από τον πλέον ιστορικό, έναν μεγάλο σύλλογο. Όχι τα πολλά πρωταθλήματα και τα κύπελλα (αν και σε ορισμένα τμήματα του συλλόγου όπως ο στίβος και το volley αυτά περισσεύουν), αλλά αυτή η συνεχής και ανιδιοτελής προσφορά του. Αναφέρω ορισμένα παραδείγματα που είναι ενδεικτικά και θεωρώ ότι ενισχύουν την άποψή μου:
Το 1912 πενήντα αθλητές του συλλόγου δημιούργησαν ένα σώμα ενόπλων και τάχθηκαν υπό τας διαταγάς του πρίγκιπα Νικόλαου, προκειμένου να ενισχύσουν τον Ελληνικό στρατό στην προσπάθεια του να καταλάβει την πόλη και δη πρίν τους Βουλγάρους. Το σώμα αυτό έφερε ιδιαίτερα διακριτικά και χρησιμοποιήθηκε εντέλλει από την ελληνική χωροφυλακή σε νυχτερινές περιπολίες.
Ο Ελληνοπολωνός κολυμβητής (100 μ. ελεύθερα) του Ηρακλή, Γεώργιος Ιβάνωφ συμμετείχε σε επιχειρήσεις δολιοφθοράς εναντίον του γερμανού κατακτητή στην κατοχή, όπου και ανατίναζε πολεμικά πλοία, τοποθετώντας σε αυτά μαγνητικές νάρκες, αφότου είχε κολυμβήσει πολλά μίλια. Συνελήφθη κι εκτελέσθηκε την 4η Ιανουαρίου 1943 στην Καισαριανή. Η ζωή του έγινε ταινία και στην ιδαίτερη του πατρίδα και στο Hollywood. Στην Πολωνία (όπου έζησε μικρό χρονικό διάστημα) απολαμβάνει μεγάλων τιμών. Σήμερα το γήπεδο μπάσκετ του Ηρακλή φέρει το όνομα του, αλλά από την Ελληνική Πολιτεία είναι ξεχασμένος, καθώς δεν προνόησε να ενταχθεί σε κάποιο από τα μεγάλα κόμματα ...
Ο αθλητής στίβου (μήκος & σκυταλοδρομίες) του Ηρακλή, Γεώργιος Κατσάνης, ήταν αξιωματικός του Ελληνικού στρατού, υπηρετώντας ως ανθυπολοχαγός στις Ειδικές Δυνάμεις Καταδρομών (τα γνωστά σε όλους μας ΛΟΚ). Πολέμησε το 1974 στην Κύπρο, όπου την 21η Ιουλίου του ιδίου έτους σκοτώθηκε στο ύψωμα του Αγίου Ιλαρίωνος από τους τούρκους εισβολείς. Σημειώστε ότι επί μία εβδομάδα αντιστέκοταν μόνος του, καθώς οι σύντροφοι του, καταδρομείς είχαν ήδη φονευθεί. Το κλειστό γυμναστήριο του συλλόγου φέρει το όνομά του, όπως επίσης και το στρατόπεδο της Δ΄ Μοίρας Καταδρομών στην Ρεντίνα Θεσσαλονίκης και της 35ης Μοίρας Καταδρομών στο Σταυροβούνι της Κύπρου, αλλά όπως και οι υπόλοιποι ήρωες του αγώνα της μαρτυρικής μεγαλονήσου, είναι κι αυτός ξεχασμένος από την Ελληνική Πολιτεία...
Η αθλήτρια στίβου του Ηρακλή (δρόμοι ταχύτητος & μήκος), Βούλα Πατουλίδου στέφθηκε χρυσή ολυμπιονίκης στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Βαρκελώνης το 1992, όπου και ήρθε πρώτη στα 100 μ. μετ’ εμποδίων. Το πρώτο πράγμα που ζήτησε η χρυσή μας ολυμπιονίκης ήταν μια ελληνική σημαία, την οποία και έριξε στους ώμους της, ανακράζοντας: ‘’για την Έλλαδα ρε γαμώτο...!!!’’ Ούτε για την adidas, ούτε για την nike, ούτε μισό λεπτάκι να φορέσω το μπλουζάκι με τον χορηγό επάνω, που μου δίνει τα εκατομμύρια... Απλά, λιτά και δωρικά εξέφρασε το πανελλήνιο συναίσθημα της καταπιεσμένης μας υπερηφάνιας, νομιμοποιώντας το πολύ γνωστό και απαγορευμένο από την σύγχρονη ηθική (αλήθεια γιατί?) ρήμα, που αντιπροσωπεύει την γεννετήσια πράξη.
Ο Ηρακλής σε αντίθεση με πολλούς άλλους συλλόγους ποτέ δεν απέκτησε το δικό του γήπεδο. Το πρώτο γήπεδο της ομάδος βρισκόταν στην περιοχή Ξυλάδικα (καμία σχέση με την σημερινή περιοχή που ονομάζεται έτσι, μιλάμε ουσιαστικά για τα πάρκα μπροστά από τον χώρο της Διεθνούς Εκθέσεως και την Χ.Α.Ν.Θ., τον μόνο δηλαδή σοβαρό χώρο πρασίνου της πόλης). Ο σύλλογος το προσέφερε ως στρατόπεδο στον Ελληνικό στρατό και τους συμμάχους κατά την διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και μετά την λήξη του, στη πόλη για να γίνει πάρκο. Το δεύτερο γήπεδό του χρησιμοποιήθηκε ως κατάλλυμα για τους χιλιάδες άστεγους της πόλης μετά από την πυρκαϊα του 1917. Το τρίτο γήπεδο του συλλόγου παραχωρήθηκε στην Πολιτεία για την ανέγερση του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και τοποθετείτο στην σημερινή πλατεία Χημείου. Τώρα εάν αναρωτιέσθε πώς υπάρχουν πολλοί σύλλογοι όπου η Πολιτεία τους διευκόλυνε, τους παραχώρησε ή/και τους έκτισε γήπεδα που ανήκουν σήμερα σε αυτούς κι ο Ηρακλής ακόμα είναι ‘’στο νοίκι’’ εεε τα είπαμε, ποτέ ο σύλλογος δεν είχε προσβάσεις στην κεντρική εξουσία και ποτέ δεν ήταν ο αγαπημένος του δημοσίου.
Αυτός λοιπόν φίλτατοι είναι ο Ηρακλής, μία υπέρ-αιωνόβια ζωή προσφοράς στην Ελλάδα, στην Μακεδονία και στην Θεσσαλονίκη μας. Πάντα μόνος, συνήθως αδικημένος και ξεχασμένος, ταγμένος να παλεύει με ‘’τον σταυρό στο χέρι’’. Κραταίοι της χώρας τούτης να φοβάσθε μη και θυμηθεί ότι έχει και ρόπαλο κι αρχίσει να το κραδαίνει κάποια στιγμή, γιατί ποιός είδε τον Ημί-Θεο και δεν τον φοβήθηκε....
Ηρακλή μας σε ευχαριστούμε, για το ήθος σου, για την προσφορά σου, γιατί είσαι τόσο διαφορετικός από τους υπόλοιπους. Γιατί ξεχωρίζεις. Να μας ζήσεις λοιπόν, ΧΙΛΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΗΡΑΚΛΗΣ....!!!!
ΥΓ1. Αναφορικά με τους τίτλους και τα τρόπαια της ομάδος σημειώστε ότι στο λεύκωμα που εξέδωσε το κέντρο ιστορίας του Δήμου Θεσσαλονίκης για τον σύλλογο υπάρχουν επτά σελίδες που αναφέρονται όλα τα τρόπαια του συλλόγου (με μικρή γραμματοσειρά σας πληροφορώ) και ότι ακόμα και σήμερα ο Ηρακλής παραμένει η μοναδίκη όμαδα που έχει πάρει διεθνή διασυλλογικό τίτλο στο ποδόσφαιρο, ήτοι το Βαλκανικό Κύπελλο την 23η Ιουνίου 1985 (με την ρουμανική Άργκες Πιτέστι 3-1 εκτός & 4-1 στην Θεσσαλονίκη) σε έναν πολύ δυνατό & υπολογίσιμο θεσμό τότε.
ΥΓ2. Είναι απορίας άξιο πώς ένας σύλλογος που δεν έχει να επιδείξει τίτλο στο ποδόσφαιρο τα τελευταία 30 έτη (ας μη γελιόμαστε το ποδόσφαιρο είναι η ‘’ναυαρχίδα’’ των συλλόγων, το volley & το rugby δεν φτιάχνουν οπαδούς) συνεχίζει να φτιάχνει οπαδούς, όταν πλέον στην πόλη μας τα παιδιά των μεταναστών φέρουν φανέλες του ολυμπιακού, φαινόμενο που θα φάνταζε απίθανο σε προηγούμενες δεκαετίες. Είναι τρελλοί αυτοί οι Ρωμαίοι....
ΥΓ3. Ο Ηρακλής ταλανίζεται τα τελευταία από έλλειψη σοβαρών και οικονομικά δυνατών παραγόντων. Τα γενέθλια του συλλόγου μας, βρίσκουν το τμήμα basket σε υποδέεστερη κατηγορία και το τμήμα ποδοσφαίρου να χαροπαλεύει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά με το τέρας του υποβιβασμού. Οι φίλοι επιχειρηματίες του Ηρακλή δεν είναι λίγοι και ασήμαντοι. Πρέπει να ενεργοποιηθούν. Το ατυχές αποτέλεσμα της ομάδος στο σημερινό αγώνα με την Λάρισα (2-0) στην Θεσσαλική πόλη ας γίνει η απαρχή μιάς νέας προσπάθειας. Δεν ήταν αυτός ο εορτασμός που περιμέναμε. Η ομάδα είναι απροστατευτή εκτός γηπέδου κι ανυπόλυπτη αγωνιστικά. Πρέπει όλοι διοίκηση, προπονητές και ποδοσφαιριστές να συναισθανθούν το βάρος της φανέλας. Δεν είσαι η Αναγέννηση Άνω Δριμικλάβων, είσαι ο ΗΡΑΚΛΗΣ. Κανένας δεν αμφιβάλλει για τις αγαθές προθέσεις της διοίκησης, αλλά και κανένας δεν επιθυμεί να εορτάσει το ιωβηλαίο στην Β΄ Εθνική. Καιρός να σοβαρευθούν όλοι τους.
ΥΓ4. Ευχή όλων να αποκτήσει σύντομα η ποδοσφαιρική ομάδα το δικό της γήπεδο. Το δικαιούται.
ΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ 29.11.2008
ΕΟ Ηρακλής έχει τις ρίζες του βαθιά μέσα στον χρόνο. Είναι το παλιότερο αθλητικό σωματείο σε ολόκληρη την Ελλάδα. Και τα χρώματά του, το γαλάζιο και το λευκό, θυμίζουν έντονα τα χρώματα της Ελλάδας.
Η ιστορία του Ηρακλή ξεκινά από το 1899, όταν ιδρύθηκε ο όμιλος Φιλόμουσων. Ο όμιλος δεν ήταν αθλητικός σύλλογος, αλλά ένα σωματείο γραμμάτων και μουσικής. Το 1903, τα μέλη του ομίλου αποφάσισαν να εντάξουν στις δραστηριότητες τους τον αθλητισμό. Δημιούργησαν ένα γυμναστήριο και ίδρυσαν τμήματα κολύμβησης και ποδηλασίας. Ωστόσο, ήταν το ποδόσφαιρο, ένα νέο άθλημα εκείνης της εποχής που «έκλεψε τις καρδιές» των αθλητών.
Η ιστορία του Ηρακλή ξεκινά από το 1899, όταν ιδρύθηκε ο όμιλος Φιλόμουσων. Ο όμιλος δεν ήταν αθλητικός σύλλογος, αλλά ένα σωματείο γραμμάτων και μουσικής. Το 1903, τα μέλη του ομίλου αποφάσισαν να εντάξουν στις δραστηριότητες τους τον αθλητισμό. Δημιούργησαν ένα γυμναστήριο και ίδρυσαν τμήματα κολύμβησης και ποδηλασίας. Ωστόσο, ήταν το ποδόσφαιρο, ένα νέο άθλημα εκείνης της εποχής που «έκλεψε τις καρδιές» των αθλητών.
Το πρώτο επίσημο παιχνίδι διεξήχθη στις 23 Απριλίου του 1905, αλλά στη συνέχεια ο σύλλογος άρχισε να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα. Τρία χρόνια αργότερα, το 1908, ημερομηνία-ορόσημο για τον Ηρακλή, όλα άλλαξαν. Ο σύλλογος συνεργάστηκε με την ομάδα «Ολύμπια» και η συνένωση των δυνάμεων τους είχε ως αποτέλεσμα τη γέννηση του Ηρακλή. Ολόκληρη η ονομασία του ήταν τότε: «Οθωμανικός Ελληνικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης "Ο Ηρακλής"». Το τμήμα ποδοσφαίρου ήταν το πρώτο που δημιουργήθηκε. Οι πρώτες επιτυχίες δεν άργησαν να έρθουν. Στις 29 Νοεμβρίου 1908, κατά τη Γενική Συνέλευση των μελών, καταρτίσθηκε το πρώτο καταστατικό του ΗΡΑΚΛΗ αποτελούμενο από 36 άρθρα. Πρώτος Πρόεδρος στην ιστορία του ΗΡΑΚΛΗ ήταν ο ιατρός Α. Μάλτος.
Το 1914 ο Ηρακλής αντιμετώπιζε προβλήματα στέγασης, καθώς τα έσοδα του συλλόγου ήταν ελάχιστα και προέρχονταν μόνον από συνδρομές μελών. Ωστόσο, ο σύλλογος κατάφερε, χάρη στη δυναμική του, να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες και οι εγκαταστάσεις του έγιναν «πυρήνας» αθλητισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ο Ηρακλής είναι άρρηκτα δεμένος με την ιστορία της πόλης και είναι χαρακτηριστικό ότι πάρα πολλοί σπουδαίοι ποδοσφαιριστές και μετέπειτα προσωπικότητες της Θεσσαλονίκης και της χώρας φόρεσαν την ένδοξη φανέλα με τον «ημίθεο» στο στήθος.
Από τότε που ιδρύθηκε ο ποδοσφαιρικός σύλλογος του Ηρακλή, το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται δημοφιλές σε όλη την Ελλάδα. Στους πρώτους μεταπολεμικούς Πανελλήνιους Αγώνες η «κυανόλευκη» ομάδα πέτυχε πολλές σημαντικές νίκες και αποτέλεσε την ομάδα-πρότυπο της εποχής.
Καθώς τα χρόνια περνούν, ο Ηρακλής εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις κορυφαίες ομάδες ποδοσφαίρου. Η αρχή της δεκαετίας του 1920 σημαδεύτηκε από εθνικά γεγονότα, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον σύλλογο να αναδειχθεί πολυνίκης στους Πανθρακικούς Αγώνες (1923). Την ίδια χρονιά δημιουργούνται τα πρώτα παιδικά τμήματα.
Η ιστορία του Ηρακλή, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε πέντε τελικούς του Κυπέλλου Ελλάδας (1947, 1975, 1976, 1980, 1987). Το 1976 ήταν η χρονιά που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στις μνήμες όλων των φιλάθλων του Ηρακλή. Την 9η Ιουνίου 1976, στη Νέα Φιλαδέλφεια, η αγαπημένη ομάδα όλης της Ελλάδας νίκησε στα πέναλτι τον Ολυμπιακό (6-5, 4-4 στην κανονική διάρκεια και στην παράταση) και κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας.
Την επόμενη ημέρα, όταν οι «κυανόλευκοι» ποδοσφαιριστές επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη, πάνω από εκατό χιλιάδες φίλαθλοι τους επεφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή.
Το 1976 ο Ηρακλής μετέχει στο Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, ενώ έξι φορές έχει λάβει μέρος στην διοργάνωση του Κυπέλλου UEFA (1962, 1964, 1989, 1990, 1996, 2000). Μάλιστα, κατά την περίοδο 2000-2001, προκρίθηκε για πρώτη φορά στον δεύτερο γύρο της διοργάνωσης.
Το 1985 ο Ηρακλής κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο, επικρατώντας στον τελικό της ρουμανικής Arges Pitesti με 4-1.
Το 1914 ο Ηρακλής αντιμετώπιζε προβλήματα στέγασης, καθώς τα έσοδα του συλλόγου ήταν ελάχιστα και προέρχονταν μόνον από συνδρομές μελών. Ωστόσο, ο σύλλογος κατάφερε, χάρη στη δυναμική του, να αντεπεξέλθει στις δυσκολίες και οι εγκαταστάσεις του έγιναν «πυρήνας» αθλητισμού στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Ο Ηρακλής είναι άρρηκτα δεμένος με την ιστορία της πόλης και είναι χαρακτηριστικό ότι πάρα πολλοί σπουδαίοι ποδοσφαιριστές και μετέπειτα προσωπικότητες της Θεσσαλονίκης και της χώρας φόρεσαν την ένδοξη φανέλα με τον «ημίθεο» στο στήθος.
Από τότε που ιδρύθηκε ο ποδοσφαιρικός σύλλογος του Ηρακλή, το ποδόσφαιρο άρχισε να γίνεται δημοφιλές σε όλη την Ελλάδα. Στους πρώτους μεταπολεμικούς Πανελλήνιους Αγώνες η «κυανόλευκη» ομάδα πέτυχε πολλές σημαντικές νίκες και αποτέλεσε την ομάδα-πρότυπο της εποχής.
Καθώς τα χρόνια περνούν, ο Ηρακλής εξακολουθεί να συγκαταλέγεται στις κορυφαίες ομάδες ποδοσφαίρου. Η αρχή της δεκαετίας του 1920 σημαδεύτηκε από εθνικά γεγονότα, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τον σύλλογο να αναδειχθεί πολυνίκης στους Πανθρακικούς Αγώνες (1923). Την ίδια χρονιά δημιουργούνται τα πρώτα παιδικά τμήματα.
Η ιστορία του Ηρακλή, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, περιλαμβάνει τη συμμετοχή σε πέντε τελικούς του Κυπέλλου Ελλάδας (1947, 1975, 1976, 1980, 1987). Το 1976 ήταν η χρονιά που θα μείνει βαθιά χαραγμένη στις μνήμες όλων των φιλάθλων του Ηρακλή. Την 9η Ιουνίου 1976, στη Νέα Φιλαδέλφεια, η αγαπημένη ομάδα όλης της Ελλάδας νίκησε στα πέναλτι τον Ολυμπιακό (6-5, 4-4 στην κανονική διάρκεια και στην παράταση) και κατέκτησε το Κύπελλο Ελλάδας.
Την επόμενη ημέρα, όταν οι «κυανόλευκοι» ποδοσφαιριστές επέστρεψαν στη Θεσσαλονίκη, πάνω από εκατό χιλιάδες φίλαθλοι τους επεφύλαξαν αποθεωτική υποδοχή.
Το 1976 ο Ηρακλής μετέχει στο Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης, ενώ έξι φορές έχει λάβει μέρος στην διοργάνωση του Κυπέλλου UEFA (1962, 1964, 1989, 1990, 1996, 2000). Μάλιστα, κατά την περίοδο 2000-2001, προκρίθηκε για πρώτη φορά στον δεύτερο γύρο της διοργάνωσης.
Το 1985 ο Ηρακλής κατέκτησε το Βαλκανικό Κύπελλο, επικρατώντας στον τελικό της ρουμανικής Arges Pitesti με 4-1.
| 1928 | Ο Ηρακλής κατακτά το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Θεσσαλονίκης |
| 1933 | Συμμετέχει σε ημιτελικό κυπέλλου Ελλάδας |
| 1934 | Καταλαμβάνει την δεύτερη θέση στο εθνικό πρωτάθλημα |
| 1935 | Βαλκανικό κύπελλο στη Σόφια Βουλγαρίας Σύνθεση Ηρακλή: Σιδερόπουλος, Κατραντζόπουλος, Ρίμπας, Χούμης, Μπαλτάσης, Βικελίδης, Κασιμάτης, Συμεωνίδης, Χριστοδούλου, Μυγιάκης, Κουράντης Γήπεδο: Γιούνακ |
| 1938 | Κατακτά το πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Θεσσαλονίκης |
| 1939 | Καταλαμβάνει την δεύτερη θέση στο εθνικό πρωτάθλημα |
| 1947 | Συμμετέχει στο Εθνικό Πρωτάθλημα (βγαίνει δεύτερος) και στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας |
| 1951 | Τρίτος στο εθνικό πρωτάθλημα |
| 1957 | Συμμετέχει στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας |
| 1958 | Συμμετέχει μέχρι τον ημιτελικό του κυπέλλου Ελλάδας |
| 1961 | Συμμετέχει μέχρι τον ημιτελικό του κυπέλλου Ελλάδας. Παράλληλα, παίρνει μέρος (πρώτη συμμετοχή ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας) στο Κύπελλο Εκθέσεων, το σημερινό ΟΥΕΦΑ |
| 1971 | Συμμετέχει μέχρι τον ημιτελικό του κυπέλλου Ελλάδας |
| 1975 | Συμμετέχει μέχρι τον ημιτελικό του κυπέλλου Ελλάδας |
| 1976 | Κατακτά το κύπελλο Ελλάδας |
| 1980 | Συμμετέχει στον τελικό του Κυπέλλου Ελλάδας |
| 1985 | Κατακτά το Βαλκανικό κύπελλο |
| 1987 | Συμμετέχει στον τελικό του κυπέλλου Ελλάδας |
| 1989 | Συμμετέχει στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ |
| 1990 | Συμμετέχει στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ |
| 1996 | Συμμετέχει στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ |
| 1998 | Συμμετέχει στην ημιτελική φάση του Κυπέλλου Ελλάδας |
| 2000 | Συμμετέχει στο κύπελλο ΟΥΕΦΑ περνώντας για πρώτη φορά στον δεύτερο γύρο της διοργάνωσης αποκλείοντας τη γαλλική Gueugnon |
| 2001 | Κατακτά την πέμπτη θέση του πρωταθλήματος και συμμετέχει στην ημιτελική φάση του Κυπέλλου Ελλάδας |
| 2002 | Κατακτά την 6η θέση του Πρωταθλήματος. Εξοδος στην Ευρώπη |
| 2003 | Κατακτά την 7η θέση του Πρωταθλήματος και λαμβάνει μέρος στο Κύπελλο |
| 2004 | Κατακτά την 8η θέση του Πρωταθλήματος και συμμετέχει στην προημιτελική φάση του Κυπέλλου Ελλάδος |
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
- Ο ΗΡΑΚΛΗΣ είναι αρχαίος μυθικός ήρωας γνωστός σε όλο τον ελλαδικό χώρο από την κλασική περίοδο μέχρι σήμερα. Θεωρείται η μετενσάρκωση της αέναης επιδίωξης του ανθρώπου να μοιάσει στην τελειότητα του πλάστη του. Για αυτό το λόγο ο ΗΡΑΚΛΗΣ συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που καθιστούν την υπόστασή του πράγματι ηρωική:
- Γόνος θεών: Πατέρας του ο Δίας και μητέρα του η Αλκμήνη, ίσως η ομορφότερη θηλυκή παρουσία στην ελληνική μυθολογία.
- Υψηλή παιδεία: Δάσκαλός του κατά κύριο λόγο υπήρξε ο Κένταυρος Χείρων, γνωστός για τη σκληρότητα που επιδείκνυε κατά την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση των μαθητών του. Δάσκαλος της αρμονίας, της κίνησης και της μουσικής ο Λίνος, που δίδαξε στον ΗΡΑΚΛΗ τα απαραίτητα για εκείνη την εποχή (και άγνωστα στο πλαίσιο του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος) εφόδια για την ολοκλήρωση της πλάσης ενός ηρωικού και ατρόμητου χαρακτήρα.
- Τέλεια γνώση της πάλης: Ο Κάστωρας κατά πολλούς ο ρητός διδάσκαλος των πολεμικών τεχνών προβλέποντας τον υψηλό και σημαντικότατο ρόλο που έμελλε να διαδραματίσει ο μαθητής του φρόντισε να διδάξει στον ΗΡΑΚΛΗ την αρμονική και συστηματική χρήση της σωματικής ρώμης, η οποία σε συνδυασμό με την πνευματική διδασκαλία του Λίνου, καθιστούσαν τον ΗΡΑΚΛΗ πραγματικά ανίκητο.
- Γόνος θεών: Πατέρας του ο Δίας και μητέρα του η Αλκμήνη, ίσως η ομορφότερη θηλυκή παρουσία στην ελληνική μυθολογία.
- Ο νεαρός ΗΡΑΚΛΗΣ, όμως, φαίνεται ότι από μικρός είχε προδιαγράψει τη δική του, ανεξάρτητη και μοναχική πορεία. Εμπιστεύθηκε από νωρίς τις ικανότητές του και δεν άργησε να αποτελεί πραγματικά έναν κίνδυνο για την κοινωνία των θεών και των ανθρώπων. Πολύ γρήγορα οι διδάσκαλοί του διαπίστωσαν ότι ο ΗΡΑΚΛΗΣ έμελλε να ακολουθήσει την πορεία που ο ίδιος ήθελε, αψηφώντας θεϊκούς χρησμούς και εντολές, ανθρώπινες παραινέσεις και διδαχές. Έτσι, αποτέλεσε τον «αναρχικό» της εποχής του μη διστάζοντας να προβεί ακόμη και σε αποτρόπαια εγκλήματα προκειμένου να πραγματοποιήσει τον στόχο του που δεν ήταν άλλος από το να αποδείξει ότι πράγματι ο συνδυασμός του πνεύματος, της ψυχής και της ρώμης μπορούν να οδηγήσουν τον άνθρωπο στην τελείωση.
Πολλές φορές το πάθος και η αγάπη του για τον άνθρωπο γεννούσε παράφορη οργή, η οποία ήταν αδύνατο να κοπεί. Σε τέτοιες περιπτώσεις ωθούνταν σε ωμές πράξεις βίας και σε αποτρόπαια εγκλήματα, όπως ο φόνος της συζύγου του Μέγαρα και όλων των παιδιών του. Ως εξιλασμό για το ανόσιο αυτό έγκλημα ο πατέρας του Δίας διά χρησμού τον καταδίκασε να προσφέρει τις υπηρεσίες του για διάστημα 12 χρόνων στον Ευρυσθέα, βασιλιά της Τίρυνθας, έμμεσα εξορίζοντας τον ΗΡΑΚΛΗ. Εκεί έμελλε να αποδείξει με τους άθλους του αυτό για το οποίο καταδικάσθηκε, την ανθρώπινη τελείωση. Μέσο αποτέλεσαν οι διάφοροι άθλοι του που πραγματοποίησε εκτελώντας εντολές του σκληρού και αδίστακτου Ευρυσθέα.
- Εξόντωσε το φοβερό λιοντάρι της Νεμέας, γιατί του έκοβε το δρόμο. Τη δορά τους εικονίζεται να φορά σε διάφορα αρχαία έργα τέχνης.
- Σκότωσε τη Λερναία Ύδρα, δράκοντα με εννέα κεφαλές που ζούσε στα έλη της λίμνης Λέρυας.
- Ύστερα από επίπονη καταδίωξη, συνέλαβε τον Κάπρο του Ερυμάνθου και τον παρέδωσε στον Ευρυσθέα.
- Το ίδιο έπραξε και με το ελάφι με τα χρυσά κέρατα και τα χάλκινα πόδια.
- Εξολόθρευσε τις Στυμφαλίδες όρνιθες που τρέφονταν με τις σάρκες των κατοίκων της περιοχής και κυριαρχούσαν στο χώρο γύρω από την ομώνυμη λίμνη.
- Μετά από σκληρή πάλη συνέλαβε ζωντανό και μετέφερε από την Κρήτη στις Μυκήνες το φοβερό ταύρο του Μίνωα.
- Σε διάστημα μιας μόνο ημέρας καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία από τους κόπρους τριών χιλιάδων ζώων. Για να το πετύχει αυτό ο ΗΡΑΚΛΗΣ παροχέτευσε τα νερά δύο ποταμών, του Αλφειού και του Πηνειού, ώστε να περάσουν μέσα από τους στάβλους, όπου είχαν συσσωρευτεί τεράστιοι όγκοι κόπρων.
- Μετά από σχετική εντολή του Ευρυσθέα συνέλαβε τα άλογα του βασιλιά της Θράκης, Διομήδη, ο οποίος τα έτρεφε με ανθρώπινες σάρκες, αφού προηγουμένως έριξε τον κύριό τους για να τον φάνε.
- Εκτελώντας επιθυμία της κόρης του Ευρυσθέα, πολεμώντας μόνος ενάντια στον στρατό των Αμαζόνων, άρπαξε τη ζώνη της βασίλισσας τους Ιππολύτης, και της την πρόσφερε.
- Αφού σκότωσε τον τρομερό σκύλο Όρθρο, τον ανθρωποφάγο βοσκό Ευρυτίωνα και το βασιλιά των Βεζεαρίδων, Γηρνόνης, άρπαξε την αγέλη των γιγαντιαίων βοδιών του και τη δώρισε στον Ευρυσθένη.
- Το ίδιο έκανε αρπάζοντας τρία χρυσά μήλα από τον κήπο των Εσπερίδων, όπου ποτέ δεν είχε πλησιάσει καν άνθρωπος, διότι αποτελούσε τη βασική πηγή τροφοδότησης του παλατιού του Δία στον Όλυμπο.
- Κι επειδή ούτε ο Άδης μπορούσε να του αντισταθεί κατέβηκε από τον Ταίναρο στο φοβερό βασίλειο των νεκρών και αιχμάλωτο μετέφερε στον επάνω κόσμο το φύλακα Κέρβερο.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, το γεγονός ότι ο ΗΡΑΚΛΗΣ λατρευόταν από το σύνολο του τότε κόσμου. Ιδιαίτερα από τους Ρωμαίους. Εξάλλου, ο μύθος αναφέρει ότι κατά το ταξίδι επιστροφής από την εξόντωση του Γηρνόνη ο ΗΡΑΚΛΗΣ πέρασε από την Ιταλία και ληστεύθηκε από την πολυάριθμη συμμορία του Κάκου, καθώς κοιμόταν.
Ύστερα από καταδίωξη, όμως, και αφού εξόντωσε ένα ένα όλα τα μέλη της συμμορίας, στο σημείο που συνέλαβε τον Κάκο, έχτισε ναό που τον αφιέρωσε στον πατέρα του Δία (Juppiter inventor). Ο ναός αυτός σώζεται μέχρι σήμερα. Εκεί χτίσθηκε και η Ρώμη...
Τόση ήταν η δόξα του ΗΡΑΚΛΗ και τέτοια η φήμη που απέκτησε με τη διάδοση των άθλων του, ώστε άρχισαν να τον φθονούν ακόμα και οι θεοί. Ο ΗΡΑΚΛΗΣ λατρευόταν σαν θεός απ' άκρη σ' άκρη του τότε γνωστού κόσμου. Όχι σπάνια, οι τιμές που του αποδίδονταν ήταν αν όχι ανώτερες τουλάχιστον εφάμιλλες με αυτές που στρέφονταν προς τους θεούς. Έμελλε, λοιπόν, να αντιμετωπίσει τη μήνη των τελευταίων που του επιφύλαξαν έναν παράδοξο και ατιμητικό σε σχέση με τα κατορθώματά της ζωής του θάνατο. Η σύζυγός του η Δηιάνειρα, υποπτευόμενη το δεσμό του με την Ιόλη, του δώρισε ένα χιτώνα τον οποίο προηγουμένως είχε βυθίσει στο δηλητηριώδες αίμα του κένταυρου Νέσσου, νομίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα εξασφάλιζε την ερωτική πίστη του συζύγου της. Μόλις τον φόρεσε ο ΗΡΑΚΛΗΣ υπέφερε από τρομερούς πόνους. Αδυνατώντας να τον απομακρύνει από επάνω του, κι ενώ ο χιτώνας με το δηλητήριο σάπιζε τις σάρκες του ήρωα ανέβηκε στην κορυφή της Οίτης, άναψε τεράστια φωτιά και έπεσε ο ίδιος μέσα κράζοντας το όνομα του πατέρα του Δία. Λένε ότι η τελευταία του κραυγή ακούστηκε μέχρι το σημερινό Γιβλαρτάρ... Αλλά ο πατέρας του τον συμπόνεσε κι αφού τον τύλιξε σε γαλάζιο (!!!) σύννεφο, τον απομάκρυνε από τη φωτιά, τον οδήγησε στον Όλυμπο και του χάρισε την αθανασία.
Ο ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
Αναμφισβήτητα, θριαμβευτής μεταξύ των ηρώων που απειλούνται με απομυθοποίηση είναι ο ΗΡΑΚΛΗΣ. Το όνομά του είναι σύνθετο κι αποτελείται από τα εξής δύο συνθετικά: «Ήρα» και «κλέος» (= δόξα, φήμη, υστεροφημία). Έμελλε, λοιπόν, ο ΗΡΑΚΛΗΣ να αποτελέσει το δίαυλο διά μέσω του οποίου θα παρέμενε αιώνια η λατρεία της Ήρας; Χρήζει, πραγματικά, επισταμένης μελέτης.
Ο συμβολισμός της καταγωγής του έχει τις απαρχές του πριν ακόμα γεννηθεί ο ήρωας. Σύμφωνα, λοιπόν, με το μύθο, ο Περσέας είχε τρία παιδιά: τον Αμφιτρύωνα, τον Ηλεκρύωνα και την Αλκμήνη. Η τελευταία ήταν τόσο όμορφη που δεν άργησε να προκαλέσει τον αχαλίνωτο πόθο του πατέρα Δία. Φυσικά, δεν ξέφυγε η αδυναμία αυτή από την πανέξυπνη και ραδιούργα αιώνια σύζυγο του τελευταίου, Ήρα.
Για να διαφύγει, λοιπόν, της διαρκούς και αέναης κατασκοπευτικής δραστηριότητας της συζύγου, ο Δίας, κατά την προσφιλή του μέθοδο και πάντα στα πλαίσια των θεϊκών του δυνατοτήτων, έλαβε τη μορφή του ενός αδελφού, Αμφιτρύωνα, και επιτέλους συνουσιάσθηκε με την πανέμορφη Αλκμήνη. Για κακή του τύχη, όμως, με την πάροδο τόσων αιώνων συμβίωσης, κι επειδή δεν φρόντισε να ανανεώσει τις μεθόδους του, εύκολα η μηχανορραφία του έγινε αντιληπτή από την Ήρα, η οποία, όπως ήταν φυσικό, αμέσως «βρήκε» τη λύση που κατά την άποψή της θα εξιλέωνε την διασαλευθείσα ηρεμία του και θα αποκαθιστούσε τον πληγωμένο της εγωισμό: ο γόνος της απατηλής αυτής συνουσίας έμελλε να είναι καταραμένος και να υπόκειται ατελείωτα βάσανα, παρά τη θεϊκή του καταγωγή και τις όποιες ικανότητες αυτή θα του παρείχε. Το πεισματικό αυτό μίσος για τον ΗΡΑΚΛΗ παραμένει το κεντρικό σημείο που προσδιορίζει όλες τις λεπτομέρειες της μυθοπλασίας και για αυτόν ακριβώς το λόγο μας δίνει το κλειδί για τη μετάφρασή μας. Θα πρέπει, πρώτα από όλα, να καθορίσουμε τη σημασία της ζηλοτυπίας της Ήρας καθώς και τη σημασία της φιλονικίας ανάμεσα στο Δία και τη γυναίκα του μόλις γεννήθηκε ο ΗΡΑΚΛΗΣ.
Είναι γνωστό ότι οι θεότητες των αρχαίων Ελλήνων αντιπροσωπεύουν ανθρώπινες αρετές, αλλά και ελαττώματα. Άρα, και η συμπεριφορά τους θα πρέπει να έχει σχέση με τις διαστάσεις της ανθρώπινης ψυχής. Ο Δίας, ο μυθικός πατέρας, συμβολίζει την πνευματική ύπαρξη. Ωστόσο, ο έρωτάς του για μία θνητή τον μεταλλάσσει σε πατέρα ενός ήρωα - νικητή. Αναπόφευκτα, γεννάται το ερωτηματικό της ενδεχόμενης ύπαρξης κάποιας σχέσης μεταξύ του μύθου αυτού και τη μεταγενέστερης Χριστιανικής παράδοσης κατά την οποία επίσης ο νικητής - Χριστός είναι γόνος της ένωσης του θεϊκού πνεύματος με τη θνητή μητέρα: παρθένα.
Μοναδική διαφαινόμενη διαφοροποίηση αποτελεί το γεγονός ότι κατά τη χριστιανική παράδοση η ένωση παρουσιάζεται κατά τρόπο που αποκλείει κάθε υπαινιγμό της σαρκικής γονικοποίησης. Αντίθετα, ο μύθος των αρχαίων Ελλήνων, διαπνεόμενος από έντονο ρεαλισμό, δεν καταβάλλει καμία απολύτως προσπάθεια προκειμένου να αποσυνδέσει τη σαρκική ένωση από την πνευματική.
Αλλά και η απιστία του Δία συμβολίζει ποιοτικές ιδιότητες της ανθρώπινης ψυχής. Ο Δίας αντιπροσωπεύει την υπέρτατη αρετή: το ανθρώπινο πνεύμα και τη γονιμοποιητική του δύναμη. Η Ήρα εικονίζει την ύψιστη αγάπη, η οποία με τη σειρά της περιλαμβάνει και αρνητικά στοιχεία: την επιτακτική απαίτηση της αποκλειστικότητας, τη ζηλοτυπία της πνευματικής γονιμοποίησης που θεωρείται ατιμία. Ο μύθος, όμως, αφηγείται και την τιμωρία που επιβάλλεται στην ήρα για την εριστική της ζηλοτυπία: ο Δίας την καταδικάζει να κρέμεται από χρυσή αλυσίδα (σύμβολο υψηλοφροσύνης) ανάμεσα στον Ουρανό και τη Γη. Της επιβάλλεται, λοιπόν, η σύνδεσή της, έστω και διά της βίας με την πνευματική αρετή. Παράλληλα, συμβολίζεται ότι η αγνή αγάπη παραμένει μεταξύ Ουρανού και Γης, ανάμεσα στο ύψος και το Γήινο, και αποκτά την ύψιστη μορφή της μονάχα όταν απαγκιστρωθεί από κάθε μορφή ζηλοτυπίας. Έτσι, σύμφωνα με το μύθο, η Ήρα με τη μυστική αυτή διαδικασία, ξαναγίνεται δεκτή στον Όλυμπο, σφαίρα του Πνεύματος.
Επί της δημιουργικής αυτής αντίθεσης και σύγκρουσης του δημιουργικού Πνεύματος (Δία) και της παθολογικής αγάπης (Ήρα), καθρεφτίζεται ο μύθος του ΗΡΑΚΛΗ και προσδιορίζεται η μοίρα του.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ, ως απόγονος του Δία, έχει κληρονομήσει την δυναμική του πνεύματος και για αυτό ο μύθος του παριστάνει με υπερφυσική ανθρώπινη δύναμη.
Δυστυχώς, όμως, δεν είναι και γνήσιος κατιών της Ήρας. Άρα δεν διακατέχεται από το αίσθημα της αγάπης, έστω της παθολογικής. Για αυτό, παρόλη τη δυναμική του ενέργεια σε καμία φάση της ζωής του δεν παρουσιάζεται να βιώνει ήρεμος και γαλήνιος. Αντίθετα, μία διαρκής σύγκρουση λαμβάνει χώρα στην ψυχή του ήρωα. Ταλανίζεται από το βασικό ερώτημα: μα είναι δυνατόν τόση πνευματική δύναμη (σωματική ρώμη) να μην οδηγεί στην ευτυχία, έστω προσωρινά; Τότε ποιος ο λόγος να παραμείνει πνευματικά και ηθικά άμεμπτος; Και πόσο χειρότερα θα ήταν τα δεινά αν υποκύψει σε σαρκικές ηδονές; Και βέβαια, δεν ταυτίζονται με σκέψεις κάθε ανθρώπου, ανεξάρτήτου χρονικής διάστασης;
ΟΙ ΑΘΛΟΙ
Ο συμβολισμός της καταγωγής του έχει τις απαρχές του πριν ακόμα γεννηθεί ο ήρωας. Σύμφωνα, λοιπόν, με το μύθο, ο Περσέας είχε τρία παιδιά: τον Αμφιτρύωνα, τον Ηλεκρύωνα και την Αλκμήνη. Η τελευταία ήταν τόσο όμορφη που δεν άργησε να προκαλέσει τον αχαλίνωτο πόθο του πατέρα Δία. Φυσικά, δεν ξέφυγε η αδυναμία αυτή από την πανέξυπνη και ραδιούργα αιώνια σύζυγο του τελευταίου, Ήρα.
Για να διαφύγει, λοιπόν, της διαρκούς και αέναης κατασκοπευτικής δραστηριότητας της συζύγου, ο Δίας, κατά την προσφιλή του μέθοδο και πάντα στα πλαίσια των θεϊκών του δυνατοτήτων, έλαβε τη μορφή του ενός αδελφού, Αμφιτρύωνα, και επιτέλους συνουσιάσθηκε με την πανέμορφη Αλκμήνη. Για κακή του τύχη, όμως, με την πάροδο τόσων αιώνων συμβίωσης, κι επειδή δεν φρόντισε να ανανεώσει τις μεθόδους του, εύκολα η μηχανορραφία του έγινε αντιληπτή από την Ήρα, η οποία, όπως ήταν φυσικό, αμέσως «βρήκε» τη λύση που κατά την άποψή της θα εξιλέωνε την διασαλευθείσα ηρεμία του και θα αποκαθιστούσε τον πληγωμένο της εγωισμό: ο γόνος της απατηλής αυτής συνουσίας έμελλε να είναι καταραμένος και να υπόκειται ατελείωτα βάσανα, παρά τη θεϊκή του καταγωγή και τις όποιες ικανότητες αυτή θα του παρείχε. Το πεισματικό αυτό μίσος για τον ΗΡΑΚΛΗ παραμένει το κεντρικό σημείο που προσδιορίζει όλες τις λεπτομέρειες της μυθοπλασίας και για αυτόν ακριβώς το λόγο μας δίνει το κλειδί για τη μετάφρασή μας. Θα πρέπει, πρώτα από όλα, να καθορίσουμε τη σημασία της ζηλοτυπίας της Ήρας καθώς και τη σημασία της φιλονικίας ανάμεσα στο Δία και τη γυναίκα του μόλις γεννήθηκε ο ΗΡΑΚΛΗΣ.
Είναι γνωστό ότι οι θεότητες των αρχαίων Ελλήνων αντιπροσωπεύουν ανθρώπινες αρετές, αλλά και ελαττώματα. Άρα, και η συμπεριφορά τους θα πρέπει να έχει σχέση με τις διαστάσεις της ανθρώπινης ψυχής. Ο Δίας, ο μυθικός πατέρας, συμβολίζει την πνευματική ύπαρξη. Ωστόσο, ο έρωτάς του για μία θνητή τον μεταλλάσσει σε πατέρα ενός ήρωα - νικητή. Αναπόφευκτα, γεννάται το ερωτηματικό της ενδεχόμενης ύπαρξης κάποιας σχέσης μεταξύ του μύθου αυτού και τη μεταγενέστερης Χριστιανικής παράδοσης κατά την οποία επίσης ο νικητής - Χριστός είναι γόνος της ένωσης του θεϊκού πνεύματος με τη θνητή μητέρα: παρθένα.
Μοναδική διαφαινόμενη διαφοροποίηση αποτελεί το γεγονός ότι κατά τη χριστιανική παράδοση η ένωση παρουσιάζεται κατά τρόπο που αποκλείει κάθε υπαινιγμό της σαρκικής γονικοποίησης. Αντίθετα, ο μύθος των αρχαίων Ελλήνων, διαπνεόμενος από έντονο ρεαλισμό, δεν καταβάλλει καμία απολύτως προσπάθεια προκειμένου να αποσυνδέσει τη σαρκική ένωση από την πνευματική.
Αλλά και η απιστία του Δία συμβολίζει ποιοτικές ιδιότητες της ανθρώπινης ψυχής. Ο Δίας αντιπροσωπεύει την υπέρτατη αρετή: το ανθρώπινο πνεύμα και τη γονιμοποιητική του δύναμη. Η Ήρα εικονίζει την ύψιστη αγάπη, η οποία με τη σειρά της περιλαμβάνει και αρνητικά στοιχεία: την επιτακτική απαίτηση της αποκλειστικότητας, τη ζηλοτυπία της πνευματικής γονιμοποίησης που θεωρείται ατιμία. Ο μύθος, όμως, αφηγείται και την τιμωρία που επιβάλλεται στην ήρα για την εριστική της ζηλοτυπία: ο Δίας την καταδικάζει να κρέμεται από χρυσή αλυσίδα (σύμβολο υψηλοφροσύνης) ανάμεσα στον Ουρανό και τη Γη. Της επιβάλλεται, λοιπόν, η σύνδεσή της, έστω και διά της βίας με την πνευματική αρετή. Παράλληλα, συμβολίζεται ότι η αγνή αγάπη παραμένει μεταξύ Ουρανού και Γης, ανάμεσα στο ύψος και το Γήινο, και αποκτά την ύψιστη μορφή της μονάχα όταν απαγκιστρωθεί από κάθε μορφή ζηλοτυπίας. Έτσι, σύμφωνα με το μύθο, η Ήρα με τη μυστική αυτή διαδικασία, ξαναγίνεται δεκτή στον Όλυμπο, σφαίρα του Πνεύματος.
Επί της δημιουργικής αυτής αντίθεσης και σύγκρουσης του δημιουργικού Πνεύματος (Δία) και της παθολογικής αγάπης (Ήρα), καθρεφτίζεται ο μύθος του ΗΡΑΚΛΗ και προσδιορίζεται η μοίρα του.
Ο ΗΡΑΚΛΗΣ, ως απόγονος του Δία, έχει κληρονομήσει την δυναμική του πνεύματος και για αυτό ο μύθος του παριστάνει με υπερφυσική ανθρώπινη δύναμη.
Δυστυχώς, όμως, δεν είναι και γνήσιος κατιών της Ήρας. Άρα δεν διακατέχεται από το αίσθημα της αγάπης, έστω της παθολογικής. Για αυτό, παρόλη τη δυναμική του ενέργεια σε καμία φάση της ζωής του δεν παρουσιάζεται να βιώνει ήρεμος και γαλήνιος. Αντίθετα, μία διαρκής σύγκρουση λαμβάνει χώρα στην ψυχή του ήρωα. Ταλανίζεται από το βασικό ερώτημα: μα είναι δυνατόν τόση πνευματική δύναμη (σωματική ρώμη) να μην οδηγεί στην ευτυχία, έστω προσωρινά; Τότε ποιος ο λόγος να παραμείνει πνευματικά και ηθικά άμεμπτος; Και πόσο χειρότερα θα ήταν τα δεινά αν υποκύψει σε σαρκικές ηδονές; Και βέβαια, δεν ταυτίζονται με σκέψεις κάθε ανθρώπου, ανεξάρτήτου χρονικής διάστασης;
ΟΙ ΑΘΛΟΙ
Βρέφος ακόμη ο ΗΡΑΚΛΗΣ, όταν στραγγαλίζει δύο φίδια που πλησίασαν απειλητικά την κούνια του. Έμφυτη η δύναμη που επιτρέπει στον αγαπημένο γιο του πνεύματος - Δία να αντισταθεί στη ματαιοδοξία και τη διαστρέβλωση του πνεύματος. Το μικρό γαλουχείται από την Αθηνά. Θηλάζει με τόση απληστία, ώστε το γάλα αναβλύζει και, κατά το μύθο, τότε γεννάται ο Γαλαξίας. Τα αστέρια είναι σύμβολα της ύψιστης ζωής. Ένας υψηλός πνευματικός κόσμος γεννάται από την έμφυτη και αθώα ορμή του ήρωα, ο οποίος από τα πρώτα κιόλας χρόνια τρέφεται με πνευματική μαχητικότητα (Αθηνά).
Στο ίδιο ουσιαστικό αποτέλεσμα καταλήγει και μία διαφορετική εκδοχή του μύθου. Σύμφωνα με αυτή, ο ΗΡΑΚΛΗΣ γαλουχείται από την Ήρα κατά λάθος. Το βρέφος καταφέρνει να καταπιεί μερικές μονάχα γουλιές πριν η θεά τον αναγνωρίσει και τον απωθήσει.
ΗΡΑΚΛΕΙΔΑΙ
Στο ίδιο ουσιαστικό αποτέλεσμα καταλήγει και μία διαφορετική εκδοχή του μύθου. Σύμφωνα με αυτή, ο ΗΡΑΚΛΗΣ γαλουχείται από την Ήρα κατά λάθος. Το βρέφος καταφέρνει να καταπιεί μερικές μονάχα γουλιές πριν η θεά τον αναγνωρίσει και τον απωθήσει.
ΗΡΑΚΛΕΙΔΑΙ
Έτσι ονομάζονται οι γιοι και οι απόγονοι του ΗΡΑΚΛΗ. Σύμφωνα με το ιστορικό του μύθου, μετά το τραγικό τέλος του ΗΡΑΚΛΗ, επήλθε σοβαρότατη ρήξη μεταξύ του Ευρυσθέα και των γιων του ΗΡΑΚΛΗ, οι οποίοι για να σωθούν από τη μήνη του βασιλιά, αναγκάσθηκαν να διασκορπιστούν στο σύνολο της ελλαδικής επικράτειας. Ο αδυσώπητος αυτός αγώνας έληξε με τη θανάτωση του Ευρυσθέα από ένα γιο του ΗΡΑΚΛΗ, τον Ύλλο, που τον απέκτησε με τη Δηιάνειρα. Μόνο τότε, αφού συγκεντρώθηκαν οι Ηρακλείδαι προσπάθησαν να καταλάβουν την Πελοπόννησο, από όπου είχαν εκδιωχθεί. Εγχείρημα πολύ δύσκολο αφού θα έπρεπε να υπερνικήσουν όλους τους αυτόχθονες κατοίκους, απογόνους και υπηκόους του Ευρυσθέα. Χρειάσθηκαν τέσσερις αποτυχημένες προσπάθειες, ώστε την πέμπτη να καταφέρουν τον στόχο τους. Χρονικά, η νίκη αυτή προσδιορίζεται περίπου στο 1100 π.Χ., περίοδος που αντιστοιχεί στην κάθοδο των Δωριέων. Ηγέτες των νικητών Ηρακλειδέων ήταν ο Τήμενος, στον οποίο δόθηκε το Άργος, ο Κρεσφόντης, στον οποίο έλαχε η Μεσσηνία, και ο Προκλέας και ο Ευρυσθένης, γιος του Αριστόδημου, στους οποίους δόθηκε η Λακωνία. Έτσι, δημιουργήθηκε ο πυρήνας του μύθου των Ηρακλειδέων, οι οποίοι έγιναν οι γενάρχες των βασιλικών δωρικών οικογενειών. Χαρακτηριστικά, αναφέρουμε ότι θεωρούνται απόγονοι του ΗΡΑΚΛΗ:
- Οι βασιλιάδες του Άργους
- Οι βασιλιάδες της Σπάρτης
- Οι βασιλιάδες της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
- Οι βασιλιάδες της Λυδίας
- Της Περγάμου
- Της Κορίνθου
- Της Σικυώνος
